اسم الکتاب : روضة الأنوار عباسى (در اخلاق و شيوه كشوردارى) المؤلف : محقق سبزوارى الجزء : 1 صفحة : 52
عالم قدس مآثر الطاف عطوفت تزيينش، نكهت[1]
ازهار گلستان انس نسيم لطفش، كه با رحمت آميخته، تفسيده[2]
دلان كنج احزان را ترويح باد بهارى آب زلال لطف و عطوفتش، تشنهلبان باديه حرمان
را فيضان ابر كوهسارى، در نظر والاى همّتش حاصل متاع بحر و كان چندان قدر ندارد كه
به ميزان اعتبار توان سنجيد [و][3] در پيش كوه حلم و وقارش، وقار
كوه را در سلك كاهى نتوان كشيد. اعنى اعلى حضرت شاهنشاه ظلّ اللّه ملايك سپاه مظهر
الطاف ربّانى، مورد عطاياى سبحانى، ملجأ سلاطين كامكار، ملاذ[4]
اساطين[5] خواقين[6]
ذو اقتدار، چراغ دودمان مصطفوى، فروغ خاندان مرتضوى، لوامع اشراق بوارق عقل كامل،
نسايم قدس شمايم عدل شامل، انجمنافروز محفل عدل و داد، شعله جانسوز نهال جور و
بيداد، ممهّد اساس العظمة بالسّلطنة الباهرة، مالك رقاب الجبابرة بالسّطوة
القاهرة، السّلطان بن- السّلطان بن السّلطان و الخاقان بن الخاقان بن الخاقان،
مورد جلايل فتوحات ربّانى الشّاه عبّاس الحسينّى الموسوىّ الثّانى[7]-
ادام اللّه تعالى على العالمين حسن رعايته [3 ب] و ابدّ فى المشارق و المغارب
انوار رأفته- كه
[5] - جمع« اسطوانه» است به معنى ستون و ركن. اينجا
ظاهرا به معنى بزرگ و برجسته است.
[6] - جمع« خاقان» كه عنوان پادشاهان چين و ترك بوده
است.
[7] - شاه عباس دوم صفوى هفتمين پادشاه از سلسله صفويه،
پسر شاه صفى كه در صفر سال 1052 ق. بهجاى پدر به تخت سلطنت نشست و در ربيع الاول
سال 1077 ق. در حدود دامغان وفات يافت، و در قم در مقبره پدرش، شاه صفى، مدفون شد.
در آغاز سلطنت، چون هنوز به سنّ
رشد نرسيده بود، ظاهرا تحت نفوذ و تربيت وزرا يك چند تقوا و درستى نشان داد و
ميخوارگى را منع كرد. امّا وقتى به سن رشد رسيد، خود در عشرت و ميخوارگى افراط
نمود. با اين همه، پادشاهى لايق و نجيب بود، و بعد از شاه اسماعيل اوّل و شاه عباس
اوّل صفوى، بر ساير پادشاهان اين سلسله مزيّت تمام داشت. عدالت را دوست داشت، و در
ساختن ابنيه( مانند كاخ چهلستون اصفهان) و تشويق صنايع اهتمام مىورزيد. رفتار او
با شاهزادگان ازبك، كه به دربار او پناه آوردند، حكايت از جوانمردى و مهربانى او
داشت.
به دوران وى نخستين تجاوز روسها
به ايران به دنبال اعزام مأمورين سياسى رخ داد. شاه عباس دوم، سفير فرانسه و هند
را به گرمى پذيرفت و در 1070 ق. خود نيز سفيرى به هند، به دربار اورنگ زيب، گسيل
داشت.
دايرة المعارف فارسى مصاحب، ج 2،
بخش اوّل، صص 1660 و 1661.
اسم الکتاب : روضة الأنوار عباسى (در اخلاق و شيوه كشوردارى) المؤلف : محقق سبزوارى الجزء : 1 صفحة : 52