اسم الکتاب : روضة الأنوار عباسى (در اخلاق و شيوه كشوردارى) المؤلف : محقق سبزوارى الجزء : 1 صفحة : 182
خواب نكند، الّا كه خداى عز و جلّ بهشت بر وى حرام گرداند.» و
از آن حضرت منقول است، «خوارترين خلق نزد[1]
خداى عز و جلّ كسى است كه والى امرى از امور مسلمانان شده باشد و ميانه ايشان عدل
بهجا نياورد.» و از حضرت امير المؤمنين 7 منقول است كه، «اوّل كسى كه
داخل دوزخ مىشود حاكم مسلّطى است كه عدالت نكرده باشد، و صاحب ثروت و مالى كه حقّ
آن مال را نداده باشد.» و از حضرت رسول صلّى اللّه عليه و اله منقول است كه، «روز
قيامت مىآورند پادشاه ظالم را، و با او هيچ يارىدهندهاى نيست و هيچ عذرخواهى
نه؛ پس، انداخته مىشود در دوزخ؛ پس، در آن مىگردد چنانكه آسيا مىگردد؛ پس، در
قعر دوزخ بسته مىشود.» و از آن حضرت منقول است كه، «دوستترين مردم به خداى عز و
جلّ در روز قيامت و نزديكترين ايشان به خداى، پادشاه عادل است و مبغوضترين مردم به
خداى عز و جلّ در روز قيامت و سخت عذابترين ايشان، پادشاه ظالم است.» و از حضرت
امام زين العابدين- عليه الصلوة و السّلام- منقول است كه، «آن حضرت فرموده كه، حقّ
رعيّت تو به سلطنت اين است كه بدانى كه ايشان رعيّت تو شدهاند به جهت ضعف ايشان و
قوّت تو. پس، واجب است كه در ميانه ايشان عدل بهجا آورى و بوده باشى جهت ايشان از
بابت پدر مهربان، و ببخشايى نادانى ايشان را، و تعجيل در عقوبت ايشان نكنى، و شكر
كنى خداى عز و جلّ را بر آن قوّتى كه تو را بر ايشان داده.»
ببايد دانست كه از جهت پادشاهان هيچ صفت به عدل نمىرسد، چه عدل را
چندين فايده است: اوّل آنكه باعث خشنودى و رضاى خداى عز و جلّ است. دوم آنكه باعث
درجات و مثوبات و دخول روضات جنان و خلاصى از عذاب نيران[2]
است. سوم آنكه شكرگزارى نعمتهاى ربّانى است [42 آ] و شكر نعمت باعث زيادتى نعمت و
لطف و مهربانى خداى عز و جلّ مىشود و باعث طول عمر و طول نعمت مىگردد، و
پادشاهانى كه به صفت عدل آراسته بودند ايّام دولت ايشان ممتدّ بود و عيش ايشان
خوشتر و عمر ايشان درازتر بود. سلطان سنجر از سلاطين اسلام بزرگتر بود و نيكويى
بيشتر كرد. بيست سال به نيابت برادران به حكومت قيام نمود و چهل سال و كسرى به
استقلال بر اكثر معموره