داخلى و يا امور اجتماعى و خارجى، امر دائر است ميان آنكه آلودگى و فساد بر نفست وارد شود يا بر غير، آن آلودگى را براى نفس خودت مپسند كه ديگر قابل جبران نيست! اگر در جائى ديدى امر به معروف و نهى از منكرى را كه مى‌نمائى مستلزم عصبانيّت و پريشان شدن افكار و درهم ريختن صفاى ذهن توست، و اين ضررش براى تو بيشتر است از ضررى كه به وى در اثر إتيان آن جرم و جنايت وارد مى‌شود؛ دست از اين كار بردار و پيرامون آن مگرد!

اين ضرر وارد در حكم نجاستى است كه بر نفس تو وارد مى‌شود؛ چرا آنرا برخود مى‌پسندى؟! بگذار ضرر بر ديگرى بخورد و وى نجس شود! و خلاصه امر، طهارت نفس انسان بر هر چيز مقدّم است، و انسان حقّ ندارد به جهت رعايت مصالح خارجيّه خودش را آلوده نمايد. زيرا تطهير و تزكيه نفس در فعل و حال، مورد طلب و سوال و مؤاخذه مى‌باشد؛ امّا رسيدگى به امور اجتماعى و سعى در حوائج مردم و تدريس و كسب و امثالها امورى است كه در صورت امكان مورد بازخواست و بازپرسى واقع مى‌شود، نه در هر صورت گرچه در شرائط غير ممكنه باشد.

در اينصورت اگر كسى ميداند و مى‌بيند در اثر وارد شدن در اين امور نفسش آلوده نمى‌شود و از ترقّى و تكامل و توحيد و ايمان و ايقان و اطمينان خاطر و سكون دل و انديشه باز نمى‌ماند، مسلّماً بر او لازم است كه به حوائج خلق خدا على قدر الإمكان قيام و اقدام نمايد؛ و امّا اگر ديد كه دخول در اين امور مستلزم از كيسه خوردن است و سرمايه‌هاى الهى را از دست دادن است، يعنى مستلزم غفلت از خدا، و گيج و منگ شدن در امور دنيا و زخارف آن و غوطه خوردن در عالم كثرات است، در اين فرض بر او جائز نيست كه خود را بدين امور بفروشد و مبادله نمايد.

زيرا اوّلًا: كار خوب در خارج از شخص خوب سر مى‌زند، يعنى از شخص‌