الْمَعْروفُ بِالْحافِظِ البُرْسىّ. [1]

تا اينكه ميگويد: از جمله آنچه را كه صاحب «رياضُ العلماء» در ترجمه احوال حافظ رجب برسى ذكر كرده است اينست:

و استاد استناد ما در مقدّمه كتاب «بحار الانوار» چون كتبى را كه از آنها در «بحار» نقل مى‌نمايد مى‌شمارد، در ضمن ميگويد: و كتاب «مَشارق الانوار» و كتاب «الالفين» كه از تصنيفات حافظ رجب بُرسى است؛ من در آن منقولاتى كه‌

______________________________ [1] در «روضات الجنّات» گويد: او ساكن حِلّه بود، و اصلش از قريه بُرس است كه بين حلّه و كوفه مى‌باشد همانطور كه در «قاموس» آمده است. و ضبط آن با ضمّه باءِ موحّده و سكون راء و سين مهمله است، و آن قريه‌اى است معروف در عراق كَما فى «مَجمع البَحرَين» در ذيل كلامش كه ميگويد: در خبر وارد است كه: أحْلَى مِنْ ماءِ بُرْسٍ.- تا اينكه ميگويد: و مراد از ماءِ برس، آب فرات است؛ چون قريه برس در كنار شطّ فرات واقع است.

حافظ رجب برسى از علماى اواخر قرن هشتم هجرى است يا از اوائل قرنِ پس از آن؛ و معاصر با أمثال صاحب «مطوّل» و مير سيّد شريف از علماء عامّه، و با اشباه شيخ مقداد سيورى و ابن متوّج بحرانى از فقهاء معروف أصحاب ما جماعت شيعه بوده است.

و از جمله مطالبى كه صاحب «رياضُ العلماء» در حقّ او گفته است اينستكه: تولّد او در بُرْس و اقامتش در حلّه بوده، و وى فقيه و محدّث و صوفى معروف است، و صاحب كتاب «مشارقُ الانوار» و غير آن از مصنّفات كثيره بنا بر نقل كفعمى. و از كتابهاى اوست «مشارقُ الامان و لُباب حقائق الإيمان» و من آنرا در مازندران ديده‌ام و آن غير از كتاب «مشارق الانوار» است، و از آن مختصرتر است و تاريخ تأليفش سنه 801 ميباشد.

و از منشت اوست صورت زيارت معروفه طويلة الذّيل لسيّدنا أمير المؤمنين 7 در نهايت لطف و فصاحت، و رساله «اللُمعَة» كه در آن از أسرار أسماء و صفات و حروف و آيات و دعوات مناسب با آنها و يا مقارب با آنها در كلمات پرده بردارى كرده است، و آنرا طبق ترتيب ساعات و تعاقب اوقات در ليالى و أيّام بجهت اختلاف امور و احكام مرتّب ساخته است. و نيز كتاب «الدُّرّ الثَّمين» در ذكر پانصد آيه‌اى كه در شأن أمير المؤمنين 7 نازل شده است، و كتاب «لوامعُ أنوارِ التَّمجيد و جوامعُ أسرارِ التَّوحيد» و رساله‌اى در «تفسير سوره إخلاص» و رساله ديگرى در كيفيّت إنشاء التّوحيد و الصّلوات علَى النَّبىّ و ءاله كه مختصر است. (طبع سنگى، ص 284 و 285؛ و طبع حروفى بيروت، ج 3، ص 337 و 338)