فَلَوْ خالَفَ فى عَمَلِ نَفْسِهِ مَن لَهُ الْمُشاهَدَةُ وَ الْكَشْفُ إجْماعَ مَن لَيْسَ لَهُ ذلِكَ، لا يَكونُ مَلومًا فى الْمُخالَفَةِ وَ لا خارِجًا عَنِ الشَّريعَةِ، لِاخْذِهِ ذلِكَ عَنْ باطِنِ الرَّسولِ وَ باطِنِ الْكِتابِ وَ السُّنَّةِ- انتهَى.

( «بنا بر آنچه گفته شد، بر جوينده راه رشد و ارتقاء واجب است كه در عبادات از علماى ظاهر پيروى نمايد و در سير و سلوك از اولياى خدا متابعت كند، تا ابواب غيب براى او گشوده گردد.

براى اولياى عالى رتبه، امكان دارد احكام را از باطن رسول الله و كتاب و سنّت اخذ نمايند

و چون براى وى درهائى از غيب گشوده شد، بايد تا سرحدّ امكان عمل به مقتضاى ظاهر أحكام و به مقتضاى باطنِ كشف شده بنمايد. و اگر براى او جمع ميان عمل به ظاهر و باطن امكان نداشت، پس تا هنگامى كه آن حال باطنى و آن وارده ملكوتى بر حال اين سالك غلبه پيدا ننموده، باز واجب است بر او از علم ظاهر پيروى كند؛ و اگر آن وارده و حال باطن غلبه پيدا كرد و سالك را مغلوب نمود بطوريكه از مقام تكليف بيرون برد، در اينصورت بايد به مقتضاى حالش عمل كند؛ چرا كه وى در حكم مجذوبين است (كه جذبه الهيّه آنانرا فرا گرفته و از اراده و اختيار خارج نموده است).

و عالمان راسخ نيز همينگونه‌اند؛ زيرا آنان در ظاهر پيرو فقيهان مجتهدند، ولى در باطن لازم نيست كه از آنان پيروى كنند، زيرا خودشان مطلب را آنگونه كه در واقع هست شهود مى‌كنند.

پس براى چنين كسانى اگر اجماع و اتّفاق علماى ظاهر در امرى از امور، با كشف صحيح- كه موافق است با كشف صريح كه از ناحيه رسول الله براى او حاصل شده و گشايش و فتحى كه از باطن مقام نبوّت به او رسيده است- مخالفت داشت، آن اجماع براى ايشان حجّت نيست.

بنابراين، اگر براى او در عمل خودش طبق مشاهده و كشفش مخالفتى با اجماع كسانى كه داراى مشاهده و كشف نيستند پيدا شد، نبايد مورد ملامت‌