شود، انسان را گيج و متحيّر نموده، آنوقت بيچاره مسكين دنبال علل طبيعى و فيزيكى ميرود و ميخواهد با اين تجربيّات جلوى مقدّرات آسمانى را بگيرد؛ امّا اين آيه را نخوانده است كه:

وَ فَوْقَ كُلِّ ذِي عِلْمٍ عَلِيمٌ. [1]

«در بالاى هر دانشمندى و صاحب علمى كه علمش افزون است، صاحب علم ديگرى وجود دارد كه علم پائينى آن عالم بدان راه ندارد».

بيان حضرت آقاى حاج سيّد هاشم حدّاد در سبب مسافرت برخى از اولياء الهى‌

مرحوم آية الحقّ و العرفان آية الله حاج شيخ محمّد جواد انصارى همدانى در سالهاى آخر عمر، و با توارد ضعف شديد و كسالت قلب مسافرتى به پاكستان نمودند كه با نبودن وسائل نقليّه آن زمان به مانند امروز، بسيار مشكل و طاقت فرسا بود.

علّت مسافرتشان را ايشان به كسى نگفتند. آنگاه در ميان محافل و مجالس دوستان سخن از سبب مسافرت به ميان مى‌آمد و هر كس از نزد خود حدسى ميزد. تا پس از ساليان دراز و بعد از فوت ايشان، روزى حقير از حضرت آقاى حاج سيّد هاشم حدّاد علّت سفر آن مرحوم را پرسيدم.

فرمودند: سفر اينگونه از بزرگان براى يكى از دو امر صورت ميگيرد:

اوّل آنكه: در آن نواحى، عاشق دلسوخته و شوريده و وارسته‌اى است كه درمان درد هجران او در عالم توحيد به دست اين مرد است؛ خداوند او را

______________________________ [1] ذيل آيه 76، از سوره 12: يوسف‌