اسم الکتاب : ده رساله محقق بزرگ فيض كاشانى المؤلف : فيض كاشانى الجزء : 1 صفحة : 98
هدايت از براى طالبان و سالكان بر پاى
داشته.
(آن) چنانكه تحصيل علم و معرفت راهى است به خدا، همچنين زهد و عبادت
نيز راهيست به جناب كبرياء، اگر چه هر يك به ديگرى محتاج است.
اما چون همه كس را جمع بين الكمالين، به كمال ميسر نيست، طالب حق و
سالك راه حق، اكتفا به هر كدام از اين دو طريق كه مناسب حال او باشد، با مقدار
ضرورى از ديگرى مىنمايد، و به يكى از اين دو فرقه ملحق مىگردد، چرا كه همه كس به
يك راه نمىتواند رفت، و هر بارى را هر كسى بر نمىتواند داشت «طعمه هر مرغكى
انجير نيست».
هر
كسى را بهر كارى ساختند
ميل
آن در خاطرش انداختند
اهل علم، رياضات نفسانيه مىكشند به فكر و تعلّم و خشوع، و اهل زهد
رياضات بدنيه مىكشند به ذكر و تهجد وجوع، آن طلب كار اوست و اين را نيز روى عجز و
نياز بدوست «كه بدين در همه را پشت عبادت خم ازوست»،
«لِكُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّيها فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ»[1].
ليكن اهل علم، اگر به علم خود منتفع شوند، فاضلتراند از اهل عبادت.
در كافى از حضرت امام محمد باقر- 7- روايت كرده كه فرمود «عالمى كه به
علم خود منتفع شود فاضلتر است از هفتاد هزار عبادت كننده»[2]
و آيات قرآنيه و احاديث در اين باب بسيار است، و صاحب زهد و عبادت
اگر قدرى وافر از علم تحصيل كرده باشد، و اخلاص نيتى داشته، گاه باشد