باب دوم: در شناخت شرع‌

شرع دستوريست الهى كه به جهت بندگان فرستاده‌اند تا هر كه قبول كند و فرمان ببرد به سعادت ابدى فايز گردد و به لذات جاودانى برسد، بعضى از احكام آنرا واجب و لازم شمرده‌اند، هر كه قبول آن را نكند و فرمان نبرد، سزاوار عقوبت الهى گردد، و محرومى از لذات جاودانى. و بعضى را نافله گردانيده‌اند، هر كه فرمان ببرد ثواب يابد و به درجات عاليه برسد و هر كه فرمان نبرد، عقوبتى بر او لازم نيايد. و از جمله آنچه واجب شمرده‌اند، بعضى را به منزله ركن دين و ستون شرع قرار داده‌اند، هر كه فرمان نبرد از دين بيرون رود. باز بعضى از احكام را بيان روشن كرده‌اند، چنانكه كسى را در ترك آن عذرى نمى‌ماند. و بعضى را مبهم و مشتبه گذاشته‌اند تا بندگان را در آن بيازمايند و امتحان نمايند هر كه رعايت احتياط در آن كند، درجات عاليه در آخرت به پاداش آن به او دهند، و هر كه رعايت نكند از آن درجات محروم ماند، بلكه گاه باشد كه به شومى رعايت نكردن آن، از توفيق يافتن فرمانبرى واجبات نيز محروم شود.

باز مردمان در فرمانبرى به تفاوتند، از جهت تفاوت مراتب محكمى اعتقاد، و زيادتى يقين، و صفاى اخلاص، و مراتب تن دادن به همه كردنيها و ناكردنيها، يا بعضى دون بعضى به آسانى و نشاط، يا به دشوارى و دل تنگى.

باز بعضى به دل و زبان و تن و روان مى‌گروند و اطاعت مى‌كنند، چون مؤمنان صادق الايمان، و بعضى به دل منكرند و به زبان اقرار مى‌نمايند، چون‌