حكايت (1) [مرا حاجيى شانه عاج داد ....]

[1] كه پر معده باشد ز حكمت تهى: ناظر است به اين حديث« لا تميتوا القلوب بكثرة- الطعام و الشراب». حديث ديگر« نور الحكمة الجوع». حديث ديگر« من جاع عظمت فكرته و فطن قلبه».

[2] وقيد: وقيد و وقود- هيزم آتش- دم گيره. در چند آيه از قرآن مجيد دمگيره دوزخ و فروزاننده آتش آن مردم و سنگها معرفى شده است.

[3] - هل من مزيد:( آيا زياده بر اين است؟) مأخوذ از آيه 30 از سوره قاف‌( يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ): روزى كه به جهنم ميگوئيم: آيا سير شده‌اى؟ دوزخ ميگويد آيا زياده بر اين هست؟

[4] عيسى: مراد از عيسى در اينجا روح است و مراد از خر، بدن است كه مركب روان است.

[5] انجيل: ريشه يونانيش اوانجليوم به معنى بشارت است. انجيل كتاب عيسى است و فعلا چهار انجيل به نام چهار تن از حواريون در دست ما است بدين قرار:

انجيل مرقوس- انجيل يوحنا- انجيل لوقا- انجيل متى، بعضى هم كتاب اعمال رسولان را يكى از اناجيل ميشمرند، انجيلهاى ديگرى هم در دست بوده است كه اينك بعضى از مسيحيان آنها را معتبر نميدانند. مراد اينست كه انجيل عيسى را از دست مده كه در مقابل آن خر خريدارى كنى.

[6] تيرش خورى: كنايه از آن است كه به دستش هلاك ميشود.

[7] عاج: دندان فيل.

[8] حجاج:( جمع حاج): حاجيان.

[9] كه از من به نوعى ...: دلش به علتى كه نميدانم يا به علتى كه شايسته گفتن نيست از من آزرده و خسته شده بود. مانده در اينجا بمعنى خسته و آزرده است.