[وارث گمشده‌]

اگر برخى از وارثان غايب بوده و خبرى از آنها در دست نباشد، تا آن گاه كه مرگش ثابت شود يا زمانى بگذرد كه عادتاً مثل چنان شخصى تا آن زمان زنده نمى‌ماند، سهم ارث وى تقسيم نمى‌شود. برخى اصحاب گفته‌اند: اگر چهار سال بگذرد و خبرى از وى نرسد، سهمش ميان ديگر وارثان تقسيم مى‌شود[1].

[1]. شهيد ثانى در مسالك، ج 13، ص 57 مى‌گويد:« اصحاب در حكم ارث مفقود[ شخص غايبى كه خبرى از او در دست نيست‌] اختلاف كرده‌اند. مشهور بر اين باورند كه بايد تا زمانى كه عادتاً مثل چنان شخصى زنده نمى‌ماند، صبر كرد[ و سهم ارث وى را كنار گذاشت‌]».

صاحب مفتاح الكرامه در ج 8، ص 92 مى‌گويد: ظاهراً سه قول وجود دارد:

نخست: ديدگاه مصنف‌[/ علامه در قواعد] كه مختار مبسوط و خلاف و وسيله و سراير و شرايع و نافع و كشف و تحرير و ارشاد و مختلف و تبصره و ايضاح و دروس و لمعه ... و مهذّب و مقتصر و موضعى از مسالك مى‌باشد، و چنان كه در روضه آمده مشهور مى‌باشد.

دليل اين گروه، اصل يعنى استصحاب بقاى حيات تا زمان قطع به مردن مى‌باشد.

دوم: مال چهار سال نگه داشته مى‌شود. قائل به اين قول سيد مرتضى و صدوق و ابوالصلاح و ابوالمكارم مى‌باشد كه صاحب مفاتيح و كفايه از آنها پيروى كرده‌اند.

سوم: بسيارى از ابو على كاتب، قول به تفصيل را نقل كرده‌اند، به اين صورت: اگر كسى در لشگر حضور داشته و مفقود شده، تا چهار سال مال براى وى نگه داشته مى‌شود، و اگر كسى در موقع غيبت جايگاهش معلوم نباشد تا ده سال مال برايش نگه داشته مى‌شود.