فصل‌

در برخى كتابهاى جديد روش ديگرى ارائه شده است: به فرض بر يا فرض بران به جاى هر سهم از سهامى كه به آنهامى‌رسد، از مخرج سهام آنها، به تعداد سهام بقيّه وارثان، ارث تعلّق مى‌گيرد و به بقيّه وارثان به جاى هر سهم از سهامشان، به تعداد سهام بقيّه وارثان از مخرج ياد شده پس از اخراج فرض يا فرض‌ها، ارث تعلّق مى‌گيرد.

مثال: از ميّت پدر و مادر، شوهر، دو پسر، دو دختر بجامانده است؛ فرض بران پدر و مادر و شوهر مى‌باشند كه سهمشان هفت تا از دوازده تا مى‌باشد، و سهم ديگر وارثان شش تا مى‌باشد؛ به فرض بران براى هر سهم از سهام هفتگانه، شش تا، و به بقيّه وارثان به جاى هر سهم از سهام ششگانه، پنج تا داده مى‌شود؛ و اصل مال به «72» مى‌رسد.

و صاحبان ردّ به جاى ديگر وارثان مى‌نشينند، و زوج يا زوجه درصورتى كه با آنها باشند فرض بر هستند.

اين روش هرچند جامع افراد است؛ ليكن در برخى صورتها جهت كم كردن، به تكلف هاى فراوان نيازمند است.

علاوه بر آنكه آن گونه كه ادّعاكرده‌اند نيست كه نياز به جمع و ضرب نداشته باشد؛ زيرا جمع جز ضميمه كردن عددى به عدد ديگر، و ضرب جز چند برابر كردن يك عدد نيست؛ و هر دو عمليّات در اين روش به چشم مى‌خورد هر چند خود اينها به آن تصريح نكرده‌اند.

باب دوم: در مناسخات‌

مناسخه: آن است كه برخى از وارثان پيش از قسمت كردن مال بميرد و از خود وارثانى بجابگذارد؛ دراين صورت تركهّ ميّت اوّل بر وارثان وى تقسيم مى‌شود البته به شرطى كه نصيب وارثى كه ميّت دوم است بر وارثان وى تقسيم شود.

مثال: از ميّت جدّ، خواهر پدرى، و سه برادر مادرى بجامانده؛ آنگاه پيش از تقسيم مال، جدّ مى‌ميرد و از خود دختر پسر [كه خواهر پدرى ميّت اوّل است‌] و پسرِ دختر، و