ترجمه: بدان بدرستيكه ميزان عدد آنچيزى است كه بعد از اسقاط عدد نه تا نه تا باقى مى‌ماند.

شرح‌

[كيفيّت تحصيل ميزان اعداد]

از اموريكه در اينعلم براى محاسب دانستن آن ضروريست طرز تحصيل ميزان اعداد است.

البتّه اينطريق اختصاص باعدادي دارد كه از عدد «9» بيشتر باشند و كيفيّت آن اينست:

كه از سمت راست مراتب را با يكديگر جمع كرده سپس نه نه طرح مى‌كنيم تا مراتب تمام شود هرچه حاصل باقي ماند. آنعدد ميزان عدد مطلوب است مثلا اگر بخواهيم ميزان عدد «5678» را تحصيل كنيم ابتداء عدد هشت را با هفت جمع كرده و از مجموع كه پانزده باشد نه را طرح كرده حاصل شش مى‌شود آنگاه اينعدد را با مرتبه بعدى كه شش باشد جمع كرده و از حاصل يعنى دوازده عدد نه را طرح مى‌كنيم حاصل سه مى‌شود.

سپس عدد سه را با پنج جمع كرده هشت مى‌شود.

پس عدد هشت ميزان عدد مذكور است.

قوله: ما يبقى منه بعد اسقاطه الخ: ضمير در «منه» و «اسقاطه» به عدد راجع است.

متن: و امتحان الجمع و التّضعيف بجمع ميزانى المجموعين و تضعيف ميزان المضعّف و اخذ ميزان المجتمع.

فان خالف ميزان الحاصل فالعمل خطاء.

ترجمه: امتحان جمع و تضعيف باينستكه در جمع ميزان مجموعين و در تضعيف ميزان عدد مضعّف را جمع كرده و سپس ميزان عدد مجتمع را اخذ مى‌كنيم پس اگر با ميزان حاصل عمل مخالف بود عمل اشتباه است.