6- هر دو كسر با عدد صحيح باشند.

7- مقسوم عدد صحيح و مقسوم عليه كسر بدون عدد صحيح باشد.

8- مقسوم عدد صحيح و مقسوم عليه كسر با عدد صحيح باشد.

طريق عمل‌

براى عمل تقسيم دو طريق مى‌باشد:

اوّل: طريقى كه مرحوم مصنّف فرموده و آن اينستكه:

اگر مقسوم و مقسوم عليه هر دو كسر باشند ابتداء مخرج مشترك را تحصيل مى‌كنيم و اگر يكدام كسر بودند همان مخرج موجود را ملاحظه مى‌نمائيم سپس هم مقسوم و هم مقسوم عليه را در مخرج مزبور ضرب مى‌كنيم آنگاه حاصل ضرب مقسوم در مخرج را به حاصل ضرب مقسوم عليه در مخرج تقسيم مى‌نمائيم اگر بزرگ‌تر باشد و الّا بآن نسبت مى‌دهيم.

دوّم: آنكه مقسوم را بحال خود باقى گذارده و مقسوم عليه را اگر كسر باشد معكوس مى‌كنيم يعنى مخرج را صورت قرار داده و صورت را مخرج.

و اگر عدد صحيح باشد مخرج يك بآن داده مانند كسر آنرا معكوس مى‌كنيم و بقيّه اعمال را ادامه مى‌دهيم يعنى صورت كسر معكوس را در صورت مقسوم و مخرج آنرا در مخرج آن ضرب مى‌نمائيم سپس صورت را بر مخرج تقسيم كرده يا نسبت مى‌دهيم.

متن: فالخارج من قسمة خمسة و ربع على ثلاثة واحد و ثلاثة ارباع و بالعكس اربعة اسباع.

و من السّدسين على السّدس إثنان كما يشهد به تعريف القسمة بما مرّ و عليك استخراج باقى الأمثلة.

ترجمه: پس خارج قسمت پنج عدد صحيح و يك چهارم بر عدد سه يك عدد صحيح و سه چهارم مى‌شود و بالعكس يعنى خارج قسمت عدد سه بر پنج عدد صحيح و يك چهارم چهار هفتم مى‌شود و خارج قسمت دو سدس بر يك سدس عدد «2»