اسم الکتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 101
و اگر با ايندو كسرى كه بهم عطف شدهاند كسر ثالثى معطوف بود مخرج مشترك
آندو را با سوّمى مىسنجيم همانطوريكه آندو را باهم سنجيديم و حاصل مخرج مشترك بين
آن سه كسر است.
قوله: يصحّ
منه: ضمير در «يصحّ» به كسر و در «منه» به اقلّ عدد راجع است.
قوله: و هو
بعينه مخرج المكرّر: ضمير «هو» به مخرج المفرد راجع است.
قوله: مخرجى
كسرين منه: ضمير در «منه» به معطوف راجع است.
متن: ففي تحصيل
مخرج الكسور التّسعة.
تضرب الإثنين
فى الثّلاثة للتّباين و الحاصل في نصف الاربعة للتّوافق و الحاصل فى الخمسة
للتّباين.
و السّتة داخلة
فى الحاصل فاكتف به و اضربه فى السّبعة للمباينة و الحاصل فى ربع الثّمانية و
الحاصل فى ثلث التّسعة للتوافق.
و العشرة داخلة
فى الحاصل فهو الفان و خمسمأة و عشرون و هو المطلوب.
ترجمه:
مخرج كسور
نهگانه
پس در تحصيل
مخرج كسور نهگانه ابتداء «2» را در «3» بخاطر تباينشان ضرب مىكنيم و بعد حاصل
ضرب يعنى «6» را در نصف «4» بخاطر توافقشان ضرب مىكنيم و سپس حاصل يعنى «12» را
در «5» بخاطر تباينشان ضرب مىكنيم و چون «6» مخرج «6/ 1» در حاصل يعنى «60»
متداخل است لذا بهمان «60» اكتفاء نموده و بعد آنرا در «7» بخاطر تباينشان ضرب
مىكنيم و حاصل يعنى «420» را در ربع «8» ضرب كرده و حاصلش كه «840» باشد در ثلث
«9» بخاطر توافقشان ضرب بايد كرد و چون عدد «10» در حاصل يعنى «2520» متداخل است
بهمان اكتفاء كرده و آن عدد مطلوب مىباشد.
شرح اگر كسور تسعه
بهم عطف شده بودند و خواستيم مخرج مشترك آنها را بدست آوريم ابتداء «2» را در «3»
چون باهم متباين هستند ضرب مىكنيم حاصل «6»
اسم الکتاب : اللباب (شرح فارسی بر خلاصه الحساب شيخ بهائى) المؤلف : ذهنی تهرانی، سید محمد جواد الجزء : 1 صفحة : 101