اسم الکتاب : ترجمه مصباح الانس ابن فناري (شرح مفتاح الغيب صدرالدين قونوى) المؤلف : خواجوي، محمد الجزء : 1 صفحة : 495
632/ 4 پس حاصل از اين بيانات اينكه امر
وحدانى الهى كه خداوند فرموده: وَ ما أَمْرُنا إِلَّا
واحِدَةٌ، يعنى امر ما بيش از يكى نيست (50- قمر) در فرود
آمدنش به موجب: وَ أَوْحى فِي كُلِّ سَماءٍ أَمْرَها،
يعنى: در هر آسمانى امر خودش را وحى كرد (12- فصّلت) براى اثبات حكم وحدت و حفظ
صورت آن در عرش- به حسب آن وحدانى- و در كرسى- به حكم تفصيل و كثرت- بخش به امر و
نهى شد، لذا امر؛ حافظ و نگهدار وحدت- در فرود آمدن به كثرت- است و نهى، حامل بر
مراعات و محافظت آن به واسطه بازگشت و بالا رفتن از عين كثرت به عين وحدت مىباشد.
و چون اساس كار دو جهان بر اين دو حكم- يعنى فرود آمدن و بالا رفتن- است و بازگشتگاه
اين دو حكم هم اين دو اصل- وحدت و كثرت- مىباشد؛ و قيام مقصود از آن دو به اين دو
قدم- يعنى امر و نهى- است؛ لذا از اين معنى به دو قدم اشاره و كنايه كردهاند، پس
اين كرسى كريم محل استوا و استيلاى اسم «رحيم» مىباشد، هم چنان كه عرش معيّن
(شده) براى عين زمان مظهر اسم «دهر» و محل استوا و استيلاى اسم «رحمان» است. پايان
سخن او (فرغانى).
633/ 4 و چون اين رازها به ثبوت و تحقق رسيد و انوار آنها به درخشش
درآمد؛ از آن چه ما گفتيم روشن مىشود كه صورت كرسى و روح و حركت آن از حق تعالى و
به او ظاهر و آشكار مىشود، چون ظهور جز به واسطه تجلى احدى او- كه به حسب تفاوت
قوابل و مراتب آنها متفاوت است- نمىباشد.
634/ 4 حضرت شيخ قدس سره در كتاب نفحات گويد: اسباب اثربخشى و شرطهاى
تسخير از جانب هر اثربخشى و هر تسخير شدهاى بستگى به احكام سرّ جمع دارد، و سرّ
جمع در اين مقام عبارت است از حكم مقدّرى كه بين اعداد اشياء مسخر شده مشترك است.
و تعيّن اوّل عبارت است از اصل و معدن هر تعيّنى، و هيچ حكمى نه براى
جعل در امتياز اين تعينات و اعيان و نه در احكام آنها كه آن را خصوصيت هر عينى از
آنها اقتضا مىكند نمىباشد، لذا از تعيّنات گاهى تعبير به شئون و اعيان ذاتى
مىشود و گاهى به اعيان ممكنى كه عبارت از مفاتيح غيب وجودى و كنز جودى (گنجينه
بخشش و عطا)، كه به ذات و احكام خودشان خصوصيت آنچه را كه به حضرت ربانى (وجوب) و
مقام امكانى نسبت داده
اسم الکتاب : ترجمه مصباح الانس ابن فناري (شرح مفتاح الغيب صدرالدين قونوى) المؤلف : خواجوي، محمد الجزء : 1 صفحة : 495