اسم الکتاب : ترجمه مصباح الانس ابن فناري (شرح مفتاح الغيب صدرالدين قونوى) المؤلف : خواجوي، محمد الجزء : 1 صفحة : 343
اصالت و به كون تبعيّت، مانند علم و اراده و
امثال اين دو، لذا در قديم قديم است و در حادث حادث، و هر دو هم متبوع (تبعيت شده)
اند و هم تابع؛ خواه هر يك از آن دو كلى باشند و يا جزئى.
66/ 4 پس كليات و متبوعات محدود در مبدأ مرتبه علمى و رتبه دوم و
لوازم آن- در وسط و پايان آن (رتبه)- مىباشند.
67/ 4 برخى از چيزها ملازم آنها (كليات و متبوعات) در اين مرتبه
مىباشند، مانند قابليات غير مجعول و هيآت و شكلهاى معنوى.
68/ 4 و از جمله آنچه كه تحت احاطه عالم ارواح است، مانند حيات و
علم و هيآت روحانى آنها و ظهور و بطون روحانى آنها (ارواح) نسبت به عالم مثال و
حسّ.
69/ 4 و از جمله آنچه هم كه تحت احاطه عالم مثال است همينطور
مىباشد.
70/ 4 و از جمله آنچه كه تحت احاطه عالم حس است؛ مانند موجودات و
هيآت و شكلهاى حسّى و قابليات وجودى مجعول براى علوم و اعمال، و مانند اضافه و
نسبت دادن مقولات دهگانه- از كمّ و كيف و غير اين دو- به آنها.
71/ 4 سپس (گوييم:) همه اينها منحصر در پنج مرتبه است كه ششمى آنها
جامع و فراگير همه اينها است، چون اينها اگر چه مظاهر و مجالىاند؛ ولى هيچ كدام
نيستند جز اينكه يا فقط براى حق ظاهر مىشوند و يا براى او و كون (هر دو).
72/ 4 اول مرتبه غيبت است؛ به واسطه غيبت هر شئى كونى از خودش و غير
خودش در آن، چون در آن هيچ ظهورى جز براى حق متعال نمىباشد، و نفى ظهور از غير او
به يكى از دو وجه است: يكى از آن دو به نفى كردن اعيان آنها است به كلى- به
گونهاى كه خداوند بود و با او هيچ چيزى نبود- و اين مجلا عبارت از تعيّن اول است،
و ديگرى به نفى كردن وجود آنها است، و اين مجلا عبارت از تعيّن دوم و عالم معانى و
غيب دوم است.
73/ 4 و دوم- يعنى مرتبهاى كه آنچه در آن ظاهر مىشود براى كون
است- اين مرتبه نيز از جهت علم و ادراك سه قسم است:
74/ 4 چون ظهور يا براى موجودات بسيط است و در ذاتشان كه مرتبه ارواح
ناميده مىشود.
اسم الکتاب : ترجمه مصباح الانس ابن فناري (شرح مفتاح الغيب صدرالدين قونوى) المؤلف : خواجوي، محمد الجزء : 1 صفحة : 343