اسم الکتاب : تحف العقول ت حسن زاده المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 645
از فرمايشات حكمت بار امام صادق 7
كسى كه انديشه ننمايد
اصلاح نگردد و كسى كه نداند اهل انديشه نباشد. كسى كه بفهمد نجيب مىشود. كسى كه
بردبارى پيشه نمايد پيروز گردد. دانش سپر است.
راستى عزّت است و نادانى
ذلّت. فهميدن بزرگوارى است. سخاوت كاميابى است.
خوش اخلاقى وسيله
دوستيابى است. كسى كه به زمانه آگاه باشد اشتباهات بر او هجوم نيارد. دور انديشى
چراغدان گمان است. خداوند دوستدار كسى است كه او را بشناسد و دشمن آن كس است كه
خودسرانه خويش را در زحمت شناسايىاش اندازد. خردمند اهل گذشت است و نادان اهل
فريب. اگر خواهى بزرگوار شوى نرمخو باش و اگر خواهى خوارت دارند خشن باش. هر كس
اصلش كريم باشد نرم دل است و هر كس عنصرش سخت باشد سخت دل است. هر كس كوتاهى كند
به پرتگاه افتد و هر كس از عاقبت كار بترسد از نسنجيدهكارى بازايستد و هر كس بدون
آگاهى عجولانه به كارى پردازد بينى خود را بريده است [يعنى خود را به نهايت خوارى
انداخته است]. هر كه نداند نفهمد و هر كه نفهمد سالم نماند و هر كه سالم نماند
گرامى نگردد و هر كه گرامى نگردد خرد شود و آن كه خرد شود نكوهش شود و هر كس چنين
باشد سزاوارتر به پشيمانى است.
اگر بتوانى كه ناشناخته
مانى همان كن و ايرادى بر تو نباشد كه مردم تو را نستايند. تو را ايرادى نباشد كه
چون نزد خدا ستودهاى، نزد مردم نكوهيده باشى.
به راستى، امير مؤمنان
7 بارها مىفرمود: «در زندگى جز براى اين دو مرد خيرى نباشد: مردى كه
هر روز بر نيكوكارى افزايد و مردى كه با توبه، براى مرگش آماده شود». چنانچه
توانستى كه از خانهات بيرون نيايى، همان كن و چون خارج شدى بر توست كه غيبت نكنى
و دروغ نگويى و حسد نورزى و دورويى نكنى و ظاهر سازى ننمايى و از تملّق گويى دورى
كنى. عبادتگاه مؤمن خانه اوست كه در آن جان و چشم و زبان و عورتش را دربند مىكشد.
همانا، هر كه با دلش، بر نعمت خدا شناخت يابد پيش از آن كه سپاسگزارى از آن را بر
زبان آورد مستوجب فزونى نعمت از خدا باشد. سپس امام 7 فرمود: چه بسا
كسى كه فريفته نعمتى است كه خدا به او بخشيده است و چه بسا كسى كه از پرده پوشى
خداوند به دام پنهان افتاده
اسم الکتاب : تحف العقول ت حسن زاده المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 645