اسم الکتاب : تحف العقول ت حسن زاده المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 609
تا در جهت فساد و زيان به كار رود. بر استاد و شاگرد اين
صنعتها گناه و بازخواستى نيست؛ زيرا در آنها منافع جهات صلاح رجحان دارد و پايندگى
و ادامه زندگى نوع مردم وابسته به آنهاست. همانا گناه و وزر و وبال آن فقط شامل
كسى مىشود كه آنها را در راههاى فساد و حرام به كار مىگيرد و اين از آن جهت است
كه خداوند تنها صنعتى را تحريم كرده كه تمامى آن حرامكارى باشد و فساد محض به شمار
آيد مانند ساختن تارها، نىها، شطرنج، ابزار بازى [قمار]، صليبها و بتها، كه همه
اينها را حرام اعلام فرموده است و آنچه مانند اينهاست از قبيل: ساختن نوشيدنىها
حرام و آنچه از آن فساد محض برخيزد و در آن هيچ گونه مصلحتى نباشد و خيرى از آن به
دست نيايد كه همه اينها كه يادگرفتن و ياددادن و به كارگيرى و مزدگرفتن بر آن و هر
گونه تصرّفى در آن از جميع وجوه حركات در آن حرام است مگر اينكه صنعتى باشد كه در
صنعتهاى ديگر [كه حلالند] به كارگيرى شود گرچه در آن تصرّفى صورت گيرد و در يكى از
موارد گناه و خلاف به كار آيد و شايد چون وجه صلاحى در آن است، يادگرفتن و ياد
دادن و به كارگيرى آن، حلال و بلا مانع اعلام شده است ولى كسى كه آن را در غير راه
حقّ و حلال به كار مىبرد، حرام و نامشروع است.
اين بود تفسير و بيان
راه امرار معاش بندگان و آموختن تمام راههاى درآمد و سودآور براى ايشان.
موارد خرج كردن اموال
و بخشش آنها
امّا موارد خرج كردن
اموال در جميع مصارف حلال- چه واجب باشد و چه مستحب- بيست و چهار مورد است: هفت
مورد آن ويژه مصارف خود شخص است و پنج مورد مربوط به كسانى است كه تأمين هزينه
زندگى آنها بر او واجب است و سه مورد مربوط به پرداخت واجبات دينى است و پنج مورد
براى انواع بخششها و چهار مورد براى احسان و مصارف نيكوكارى است.
اسم الکتاب : تحف العقول ت حسن زاده المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 609