اسم الکتاب : تحف العقول ت حسن زاده المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 49
اى مردم! همانا [در مسير زندگى] شما علائم راهنمايى نصب شده
است پس به وسيله آنها راه جوييد و شما را مقصدى نهايى است پس خود را به آن
برسانيد. به راستى مؤمن ميان دو هراس است: عمرى را سپرى كرده و نمىداند خدا با او
چه خواهد كرد و عمرى نيز باقى مانده و نمىداند كه خدا چه چيز برايش رقم خواهد زد
پس بايد بنده خدا از خود براى خويش توشهاى برگيرد و از دنياى خود براى آخرتش
ذخيره كند و از جوانى خود پيش از فرا رسيدن پيرى و از زندگى خود پيش از هماغوش شدن
با مرگ، بهرهبردارى بهينه نمايد. سوگند به آن كه جانم به دست اوست، پس از مرگ،
جاى گلهگزارى نيست، و پس از دنيا، سرايى جز بهشت و دوزخ نيست.
يادآورى پيامبر 6 در باره دانش، خرد و نادانى
پيامبر 6 فرمود: دانش آموزيد كه آموختنش كارى نيك است، گفتگو در باره آن تسبيح خداست،
بحث و بررسى آن جهاد به شمار مىآيد، آموزشش به آن كس كه نمىداند صدقه محسوب
مىشود، بذل و بخشش آن به اهلش سبب تقرّب به خدا مىگردد؛ زيرا دانش معيار شناسايى
حلال و حرام است و دانشجو را به راههاى بهشت مىكشاند و از هراس تنهايى مىرهاند
و در غربت دمساز او مىگردد، [دانش] راهنماى امور پنهانى است، اسلحهاى است براى
مقابله با دشمنان، زيورى است براى دوستان.
خداوند به خاطر دانش،
مردمى را سرافراز گرداند تا جايى كه آنان را در امور خير پيشواى ديگران سازد و از
ايشان پيروى شود. و كارهايشان مورد توجّه قرار گيرد و آثارشان قابل فراگيرى گردد و
فرشتگان شيفته دوستى آنانند؛ زيرا دانش، احياگر دلها و روشنگر ديدگان از نابينائى
است و سبب قدرت بدنى از سستى و تنبلى مىشود و خداوند دارنده دانش را به مقام
محبّان مىرساند و همنشينى با نيكان را در دنيا و آخرت نصيبش گرداند. در سايه
دانش، خدا را فرمان برند و پرستش نمايند و در سايه دانش، خداشناسى صورت پذيرد و به
يگانگى شناخته شود و به وسيله دانش، صله رحم انجام گيرد و حلال و حرام شناسايى شود
و دانش پيشواى عقل است. خداوند عقل را به نيك بختان دهد و از بدبختان دريغ نمايد.
صفت خردمند اين است كه در برابر رفتار جاهلانه، بردبارى پيشه سازد و از كسى كه به
او ستم نموده درگذرد و نسبت به زيردست خويش فروتن باشد و بر بالادست خود در دست
يافتن به كار نيك، سبقت گيرد.
اسم الکتاب : تحف العقول ت حسن زاده المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 49