اسم الکتاب : تحف العقول ت حسن زاده المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 455
13- و امّا حق قربانى اين است كه با قربانى، تنها، پروردگارت
را بخواهى و رحمت او و پذيرفتنش را خواستار شوى و براى جلب نظر ديگران نباشد؛ پس
چون چنين بودى سخت گير و ظاهر ساز نبودهاى و تنها خداى را خواستارشدهاى و بدان
كه به راستى خداوند با [كار] آسان، خواسته مىشود [و رضايتش جلب مىشود] و با آنچه
دشوار است خواسته نمىشود همان گونه كه خدا از بندگانش آسانگيرى خواسته و
سختگيرى را نخواسته است و همچنين فروتنى براى تو نيكوتر از رياست مآبى است زيرا
به زحمت اندازى و ولخرجى، شيوه رياست مآبان است ولى در فروتنى و نادار پيشهگى،
زحمت و پرخرجىاى نيست. زيرا كه اين دو خصلت موافق سرشت آن دو در نهاد آدمى هستند.
و لا قوّة إلّا باللَّه.
سپس حقوق پيشوايان
14- و امّا حقّ آن كه بر
تو تسلّط دارد [و حكومت مىكند] اين است كه بدانى تو براى پيشوا، آزمون [و
آزمايش] هستى و با تسلطى كه خداوند از جانب او، بر تو، قرار داده آزموده مىشود و
اينكه خيرخواه او باشى و با او ستيزه نكنى كه به درستى دست قدرت او بر تو گشوده
است كه سبب هلاكت خويشتن و او مىگردى. و [در مقابل سلطان، خويشتن را] خاردار و
نرم خوئى كن تا خشنودى او را تا بدان جا كه زيانش به تو نرسد و به دينت ضررى نزند،
به دست آورى و در اين كار از خداوند مدد خواه و در قدرت با او به رقابت و ضدّيت
برنخيز و دشمنى نكن، زيرا كه اگر اين گونه كردى او را سپاس نداشتهاى و بر خودت
[هم] ناسپاسى كردهاى و خويش را دستخوش رفتار ناپسند او ساختهاى و او را هم به
هلاكت كشاندهاى و سزاوار است كه تو به زيان خود، يارى رساننده او باشى و در هر چه
با تو كند، شريك [همصدا] با او باشى و لا قوّة إلّا باللَّه.
15- و امّا حقّ استاد
تو، بزرگداشت او و احترام گذارى به مجلس اوست و نيكو گوش دادن به سخنان او و رو
كردن به او و يارى رسانى به او به سود خودت است تا بتواند دانشى را كه به آن نياز
دارى بياموزدت بدان گونه كه ذهن خود را تنها براى [گوش دادن به سخنان] او اختصاص
دهى و فهمت را براى او به كار گيرى و با دلى پاك به سخنان او گوش سپارى و چشمت را
با روشنى تمام با ترك لذّتها
اسم الکتاب : تحف العقول ت حسن زاده المؤلف : ابن شعبه حرّاني الجزء : 1 صفحة : 455