سخن امام حسين 7 در باره «توحيد»

اى مردم! از اين بيرون‌شدگان از دين كه خدا را به خود تشبيه مى‌كنند و با گفته كافران اهل كتاب هماهنگى دارند، بر حذر باشيد؛ بلكه او خداوند است «چيزى مانند او نيست و اوست شنواى بينا» [سوره شورى (42)، آيه 11] و «چشمها او را در نمى‌يابند و اوست كه ديدگان را در مى‌يابد و او لطيف آگاه است» [سوره انعام (6)، آيه 103].

يگانگى و عظمت را ويژه خود ساخته و مشيّت و اراده و نيرو و دانش را به هر چه شدنى است به كار گرفته است. در هيچ كارش نه مخالفى دارد كه به ستيزه‌جوئى برخيزد و نه همتايى دارد كه با او برابرى نمايد و نه ضدّى دارد كه با او كشمكش كند و نه همنامى دارد كه به او ماند و نه نظيرى دارد كه با او همسانى نمايد.

چنان نيست كه امور از پى هم درآيد و حالها بر او جارى شود و دستخوش حوادث گردد. وصف‌كنندگان از وصف كنه عظمت او ناتوانند و اندازه عظمت و شكوهش بر هيچ دلى خطور نكند؛ زيرا در ميان چيزها هيچ مانندى براى او نيست و دانشمندان با همه ژرف‌نگرى كه دارند او را در نيابند و صاحبان انديشه با تمام انديشه خود به حقيقت او دست نيابند جز آن كه در سايه يقين به غيب، وجود او را تصديق نمايند؛ زيرا او با هيچ صفتى از صفات مخلوقاتش وصف پذير نيست و اوست يگانه بى‌نياز كه هر آنچه در وهم و خيال درآيد او خلاف آن باشد. پروردگار نباشد آن كه در حيطه وصف و بيان و درك مطرح باشد و معبود نباشد آن كه در محدوده هوا يا غير هوا يافت شود. او در همه چيز هست نه آن گونه كه حصارى بر او باشد و از همه چيز جداست نه آن گونه كه از آنها پنهان باشد. تواناى مطلق نيست آن كه در برابرش ضدّى باشد يا همتايى با او برابرى نمايد. قديم بودن او در اثر سپرى شدن روزگار نيست و توجّه او سو و ناحيه‌اى ندارد. بر خردها نهان است همان گونه كه از ديده‌ها، از اهل آسمان محجوب است همان گونه كه از اهل زمين، نزديكى به او كرامت است و دورى از او اهانت. لفظ «در» در باره او به كار گرفته نمى‌شود و لفظ «آنگاه» او را در زمان محدود نمى‌سازد و لفظ «اگر» شامل او نمى‌گردد [يعنى مكان و زمان و ترديد از ساحت او به دور هستند]. بلند مرتبه بودن او به معنى بالانشين بودن او نيست و آمدن او به معنى جا به جا شدن نيست. نابود را بود نمايد و بود را نابود سازد و غير از او هيچ كس در آن واحد از اين دو صفت برخوردار نباشد. در پرتو انديشه فقط مى‌توان به خدا باورى رسيد، اعتقاد به همان وجود او، نه به وجود صفت او؛ صفات به سبب او وصف پذيرند نه او به سبب صفات؛