و نيز بايد هر كدامتان به شكرانه وجود همسرش خدا را شكر گويد، و بداند كه اين نعمتى از جانب خدا بر او است. و واجب است كه با اين نعمت خدا (يعنى همسر) خوشرفتارى كند، و او را احترام دارد، و با او بسازد و ملايمت كند، هر چند كه حقّ تو بر آن زن سنگين‌تر، و طاعتت بر او لازم‌تر است- در هر چه بخواهى يا نخواهى- تا آنجا كه گناه نباشد، كه براستى با وى مهربانى كردن و تفريح نمودن حقّ او است. و در صورتى محلّ آرامش خواهد بود كه كامجوئى و لذّتى كه ناچار به انجام آن است رعايت شود، و اين حقّ بسيار بزرگى است، و لا قوّة إلّا باللَّه.

20- و امّا حقّ برده و غلام زيردست تو اين است كه بدانى او آفريده پروردگارت، و گوشت و خون تو است. و اينكه تو تنها مالك او ميباشى، نه اينكه تو سازنده او باشى نه خدا، تو گوش و چشمى برايش نساخته‌اى، و تو روزيش نداده‌اى، بلكه خدا است كه تو را از تمام اينها كفايت كرده، و او را مسخّر تو ساخته، و تو را امين خود بر او قرار داده، و او را برسم امانت بتو سپرده است، تا بخاطر خدا او را حفظ كنى، و با او رفتارى خداپسندانه داشته باشى، و از آنچه خود ميخورى بدو بدهى، و از لباسى كه مى‌پوشى بدو بپوشانى، نه اينكه او را بكارهاى سخت بگمارى، پس اگر او را نخواستى، از مسئوليّت الهى او خارج شو و با چيز ديگر يا فرد ديگر تعويضش كرده، و با اين كار آفريده خدا را آزار نداده‌اى، و لا قوّة إلّا باللَّه.

حقوق خويشاوندان‌

21- پس حقّ مادرت اين است كه بدانى او تو را در جايى حمل كرده است كه هيچ كس فردى ديگر را در آنجا حمل نمى‌كند، و از ميوه دل خود چيزى بتو خورانده است كه هيچ كس بديگرى نميخوراند. و با گوش و چشم و دست و پا و مو و پوست [و خلاصه‌] تمام جوارحش تو را حفاظت نموده و از تو نگهدارى كرده، و از اين كارش هم خرّم و شاد بوده، و در عين حال مراقب بوده، و در ايّام باردارى هر ناگوارى و درد و سنگينى و غم و اندوهى را بجان خريده و تحمّل نمود، تا آن موقعى كه دست قدرت الهى تو را از او فارغ ساخت و بر پهنه زمين آورد، از آن ببعد خوش داشت كه تو سير باشى و او گرسنه، تو پوشيده باشى و او برهنه، تو سيراب باشى و او تشنه، و بر تو سايه بگستراند و خود در برابر آفتاب باشد، و با سختى خود تو را به رفاه اندازد، و با بيخوابى خود خواب را بر تو شيرين كند، مادر