اعتماد باو و سكون و آرام بسوى آنچه او را وعده فرموده از ثوابش تا بسوى آن آرميده شود وَ مَنْ يُرِدْ أَنْ يُضِلَّهُ‌ يعنى و هر كه خدا خواهد كه او را گمراه كند و فرو گذارد و حضرت فرمود كه گمراه كند او را از بهشت و خانه كرامتش در آخرت بجهت كفرش بآن جناب و نافرمانيش از براى او يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً يعنى ميگرداند سينه او را تنك بسيار تنگ يا چون بيشه پر درخت كه چيزى در آن نتواند رفت چه دل كافر و منافق چيزى از خوبى بآن نميرسد و حضرت فرمود تا آن كه در كفرش شك ميكند و دلش از اعتقادش مضطرب مى‌شود و ميلرزد و چنان ميگردد كه‌ كَأَنَّما يَصَّعَّدُ فِي السَّماءِ كَذلِكَ يَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ‌ يعنى گويا بالا ميرود در آسمان يعنى از قبول حق ميگريزد و ميخواهد كه بآسمان بالا رود و قبول آن نكند و اين از غايت تباعد در گريختن است هم چنان كه دلتنگ ميگرداند كافر و منافق را بر وجه تخذيل و تخليه قرار ميدهد خدا و مسلط ميگرداند عذاب يا لعنت را بر آنان كه نمى‌گروند و بر وجه عناد و انكار توحيد را تصديق نمى‌كنند

«باب سى و ششم» در رد بر ثنويه و زنادقه‌

و ثنويه فرقه از مردمانند كه بدو خدا قائلند و مى‌شود كه مراد از آن حكماى فلاسفه باشند نه ثنويه مشهور چه مذهب ايشان آنست كه هر حادثى مسبوق است بماده و مده و وجه ناميدن ايشان بثنويه براى آنست كه ايشان بمؤثريت عقول قائلند و آنها را صاحب اثر ميدانند و امير المؤمنين 7 در خطبه مشهوره خويش در بيان ثنويه ميفرمايد كه و آنها آنانند كه گمان كرده‌اند كه خدا چيزى را احداث نميفرمايد مگر از اصل و ماده و تدبير نميكند مگر باندازه صورت و برابر كردن با آن و اين مذهب حكما است و زنادقه جمع زنديق است و آن بر وزن كبريت معرب زن ديقست و مراد از آن كسى است كه بخدا قائل نيست يا آنها كه بدو خدا قائلند و نور و ظلمت را هر دو خدا ميدانند و بنا بر اخير عطف آن بر ثنويه عطف تفسيرى باشد.