باب دويم در بيان توحيد و نفى تشبيه و مراد از نفى تشبيه متصف نبودن آن جناب است بصفات ممكنات و عدم اشتراك با ايشان در حقيقت صفات‌

حديث كرد ما را پدرم (رضى) گفت كه حديث كرد ما را سعد بن عبد اللَّه گفت كه حديث كرد ما را احمد بن ابى عبد اللَّه از پدرش محمد خالد برقى از احمد بن نضر و غير او از عمر و بن ثابت از مردى كه او را نام برده از ابو اسحق سبيعى از حارث اعور كه گفت روزى امير المؤمنين على بن ابى طالب صلوات اله عليه بعد از نماز عصر خطبه اداء فرمود و مردم از حسن وصف كردن آن حضرت و آنچه را كه ذكر فرمود از تعظيم خداى جل جلاله تعجب كردند ابو اسحق گفت كه بحارث گفتم آيا تو آن خطبه را حفظ نكردى گفت كه آن را نوشته‌ام پس آن را از روى نوشته خويش بر ما خواند و ما نوشتيم و آن خطبه اينست «كه حمد از براى خدائيست كه نميميرد و عجائب و غرائبش تمام نميشود و بآخر نميرسد زيرا كه آن جناب هر روز و هر زمان در كاريست از بديد آوردن تازه‌اى كه پيش از آن نبوده آنكه زاده نشد تا در عزت با كسى شركت كند و نزاد تا از او ميراث برده شود و هلاك و نابود گردد خيالها بر او واقع نميشوند تا اينكه او را شبحى ايستاده فرض كنند و شبح كالبد و تن را گويند و نيز سياهى كه از دور زند و ديدها او را در نيابد تا آنكه بعد از انتقال آنها از وى متغير گردد و منقلب شود از حالتى كه در نزد ديدن داشت و آن محاذاة و مقابله است و بعضى از علماء حائل را كه بمتغير تفسير شد خائل بخاء ثخذ ضبط كرده و بصاحب خيال و صورت متمثل از مدرك تفسير نموده‌اند تتمة حديث آنكه در اوليتش نهايتى نيست چه عدم وجود ازلى را پيشى نگرفته و زمانى بر او تقدم نجسته و آخريتش را اندازه و غايتى نه چه نيستى بهستى ازلى راه ندارد آنكه وقتى بر او سبقت نگرفته و زمانى بر او تقدم نجسته و زياده و نقصان بر سبيل تناول و تبادل او را فرا نگرفته‌اند كه گاهى اين بر او وارد شود و گاهى آن و او را وصف نميتوان كرد كه در كجا است و نه بمكانى كه جاى معينى از برايش قرار دهند آنكه باطن امور پوشيده را ادراك نموده و علمش‌