اسم الکتاب : ترجمه روضة الواعظين فتال نيشابوري المؤلف : مهدوي دامغاني، محمود الجزء : 1 صفحة : 613
پيامبر 6 فرمودهاند: شخص سخاوتمند به خدا و بهشت و مردم
نزديك و از دوزخ دور است و بخيل از خدا و بهشت و مردم دور و به دوزخ نزديك است.[1] همان حضرت
فرمودهاند: بخشش، درختى است در بهشت كه شاخههاى آن در دنياست. هر كس به شاخهيى
از شاخههاى آن چنگ زند، همان شاخه او را به بهشت مىكشاند و بخل هم درختى است در
دوزخ كه شاخههاى آن در دنياست، هر كس به شاخهيى از آن بياويزد، همان شاخه او را
به دوزخ مىبرد.[2] امام سجاد
7 فرموده است، سروران اين جهان سخاوتمندان، و سروران آن جهان، پرهيزگارانند.
پيامبر 6 فرمودهاند:
اى على! بخشنده باش كه خداوند هر بخشنده را دوست دارد و هر كس براى حاجتى پيش تو
مىآيد آن را برآور كه بر فرض او شايسته نباشد، تو شايسته برآوردن حاجت اويى.[3] شاعر چنين
سروده است، «اى نگاه دارنده مال! چه اندازه بخل مىورزى و از خداوند طمع آن را
دارى كه جاودانه با مال خود باشى، آيا هيچ مردهيى با خود مالى برده است؟ آيا
نمىبينى كه آن را براى ديگرى جمع مىكند.» ديگرى گفته است «بخل آدمى، عيب او را
ميان مردم آشكار مىكند و سخاى او همه عيبهايش را از مردم مىپوشاند. بر خود جامه
بخشش بپوش كه من مىبينم سخاوت، پوشش همه عيبهاست.» ديگرى گفته است: «مىبينم كه
آرزو مىكنى تو را ستايش كنند و خداوند اين را به شخص بخيل روزى نمىفرمايد. چگونه
ممكن است شخص شكمباره كه بسيار منت مىنهد و اندك مىبخشد، سرورى كند؟».
و سروده شده است «هنگامى
كه دنيا به تو روى آورده است، هرگز بخل مورز كه در آن حال، بخشش و زياده روى در
آن، چيزى از آن نمىكاهد و اگر دنيا پشت كند، در آن صورت شايستهتر است كه آن را
ببخشى، زيرا دنيا پايدار نيست و شكر و سپاس بخشش، باز مىماند.».
[1]. در سنن ترمذى، ص 140، ج 8، و احياء علوم
الدين غزالى، ص 1778، آمده است. م.