(1)

امّا آنچه از تخم (پرندگان) خوردنش حلال است‌

هر تخمى كه دو سرش متفاوت (و بيضوى) است خوردنش حلال و هر كدام دو سرش برابر باشد خوردنش حرام است.

(2)

آنچه از شكار دريا خوردنش حلال است‌

از انواع ماهى آنچه پوست زبر دارد[1] خوردنش حلال است و آنچه پوست زير ندارد خوردنش حرام است.

(3)

آنچه از نوشابه‌ها كه رواست‌

همه گونه نوشابه كه زيادش تغييرى در عقل پديد نياورد (و مستى ندهد) نوشيدنش مانعى ندارد و هر چه زيادش تغييرى در عقل پديد آورد اندكش نيز حرام است.

(4)

آنچه از پوشاك كه رواست‌

هر چه از زمين برويد پوشيدن و نماز گزاردن در آن رواست و پوشيدن پوست و پشم و موى و كرك هر حيوان حلال گوشت كه تذكيه‌[2] شده باشد مانعى ندارد و هر چند پشم و موى و پر و كرك از مرده تذكيه شده (مذبوح) يا از جاندار گرفته شده باشد.[3]

(5)

امّا نكاحهاى حلال‌

چهار گونه است: نكاح با ميراث (بردن)، نكاح بى‌ميراث، نكاح به تملّك و نكاح به حلال كردن مالك مملوك خود را بر ديگرى.[4]

[1] از آنجا كه سبب احساس زبرى در پوست ماهى وجود فلس است، اعم از فلس‌هاى درشت و مرئى و فلسهاى ريز و نامرئى( و ميكروسكوپى) كه چون در خلاف جهت قرارگرفتن آنها دست بر پوست ماهى كشيده شود احساس زبرى مى‌شود توان گفت كه ماهيهاى فلس‌دار حلال و بى‌فلس حرامند.- م.

[2] مراد از« تذكيه» ذبح شرعى است و در مورد حيوانات آسيب ديده و زخمى آن است كه پيش از مرگ حيوان به آن برسند و با آداب شرعى سرش را ببرند چنان كه خون كافى از بدن حيوان خارج شود. بيان امام 7 مأخوذ از آيه شريفه سوم از سوره مائده است كه فرمايد: إِلَّا ما ذَكَّيْتُمْ ...

[3] مراد اين است كه خواه اوّل حيوان را ذبح كرده و سپس پشمش را چيده باشند يا در زندگى حيوان پشم چينى كرده باشند.- م.

[4] مراد از نكاح با ميراث، نكاح به عقد دائم است كه طرفين از يك ديگر ارث مى‌برند و نكاح بى‌ميراث نكاح منقطع يا متعه است كه طرفين از يك ديگر ارث نمى‌برند و سوّمى تملّك عين كنيز است و چهارمى استفاده از منفعت كنيز است كه مالكش او را براى تمتّع در اختيار ديگرى مى‌گذارد.- م.