مقصود ابليس و ذريّه آن باشد و حضرت آن را
به مار خبيث تشبيه فرموده باشد؛ در بعضى از نسخهها نيز «ابى مرّة» آمده كه آن به
صواب نزديكتر است، زيرا اين دعا پناه بردن به خدا از شيطان و ذريّه اوست، و ديگر
اينكه هيچ گاه «ابو قتره» استعمال نمىشود بلكه مىگويند: «ابو فتره»، چنان كه شيخ
طوسى در مصباح كبير[1] در دعا و
حرز روز چهارشنبه ذكر نموده است.
امّا اينكه فرمود
«و من شرّ الرّسيس»
، صاحب «صحاح»[2] آورده:
«رسّ الميّت» يعنى ميّت در قبر گذاشته شد، و «رسّ» و «قد رسست بينهم» نيز به معناى
آشتى دادن مردم، و همچنين به معناى افساد و دو به هم زنى آمده و از اضداد است، بنا
بر اين، شايد مقصود از آن پناه بردن از فساد و تباهى و مرگ و امور مربوط به آن
باشد.
مجموعه دعاهاى سرّ
[3] 19- از جمله دعاهاى سرّ اين است: «اى محمّد، هر كس از گزند موجودات
خزنده زمينى مانند درّنده و حشرات [يا: مارهاى سمّى و خطرناك افعى] بترسد، در
مكانى كه بيم وجود آن مىرود بگويد:
«يا ذارئ ما في الأرض منها، لعلمك بما يكون ممّا ذرأت، لك السّلطان
على كلّ من دونك، إنّى أعوذ بعزّتك و قدرتك على كلّ شىء من الضّرّ في بدنى من سبع
أو هامّة أو عارض من سائر الدّوابّ. يا خالقها بفطرته، اردأها عنّى، و احجزها و لا
تسلّط علىّ، و عافنى من شرّها و بأسها، يا اللَّه، يا ذا العلم العظيم، احفظني
بحفظك من مخاوفى، يا رحيم.»
- اى آفريننده موجودات زمينى از زمين به خاطر آگاهىات به آنچه كه از
آفريدگانت سر مىزند، و تسلّطى كه بر تمام موجودات غير خوددارى، من به عزّت و
قدرتى كه تو بر
[1] مصباح المتهجّد، ص 479- البته در نسخه چاپشده
مصباح المتهجّد نيز« ابن قتره» آمده است.
[3] تنها برخى از اين دعاها مربوط به اعمال وقت
صبح و شام است، و احتمال دارد نظر مؤلّف بزرگوار اين بوده كه همه آنها به خاطر
اهميّتشان در صبح و شام خوانده شود.