فصل هجدهم آداب و اسرار اذان و اقامه از ديدگاه روايات‌

ما بخشى از اسرار عظيم اذان [و اقامه‌] را در كتاب «غياث سلطان الورى لسكّان الثّرى» ذكر نموده‌ايم، و جويندگان را به آنجا ارجاع مى‌دهيم، در اينجا گوشه‌اى از آن را به حسب امكان از روايات برگزيده و ياد آور مى‌شويم:

روايت منقول از امير المؤمنين 7‌

1- شيخ سعيد ابو جعفر محمّد بن بابويه- رضوان اللَّه عليه- به سند خويش روايت كرده كه حضرت موسى بن جعفر به نقل از پدر بزرگوارش حضرت جعفر بن محمّد از پدر بزرگوارش حضرت محمّد بن علىّ از پدر بزرگوارش حضرت علىّ بن حسين از پدر بزرگوارش حضرت حسين بن على عليهم السّلام فرمود: « [روزى‌] در مسجد نشسته بوديم، كه مؤذّن [به بالاى مناره‌] رفت و گفت:

«اللَّه أكبر، اللَّه أكبر»

امير المؤمنين علىّ بن ابى طالب 7 گريست و ما نيز به خاطر گريه آن بزرگوار گريستيم، هنگامى كه مؤذّن اذان را به پايان برد. فرمود: آيا مى‌دانيد كه مؤذّن چه مى‌گويد؟ عرض كرديم: خدا و رسول و وصىّ او آگاهترند. فرمود: اگر مى‌دانستيد كه چه مى‌گويد، مسلّما كم مى‌خنديديد و بسيار مى‌گريستيد.

«اللَّه أكبر»

معانى فراوانى دارد، معناى اول اينكه: مقصود از آن بزرگتر بودن خداوند از جهت قديم و ازلى [و ابدى‌] بودن و علم و قدرت و بردبارى و بزرگوارى و بخشش و عطا و كبريا و بزرگمنشى و عظمت خداوند است، يعنى وقتى مؤذّن‌