«لاتَدَعْ طَلَبَ الرِّزْقِ مِنْ حِلِّهِ، فَانَّهُ عَوْنٌ لَكَ عَلى دينِكَ»[1]

طلب رزق از راه حلال را ترك نكن، چون كمك خوبى براى دين توست.

تنبلى، كاهلى، فقر و بى چيزى نيز، مانع تكامل مادّى ومعنوى و باعث گرفتاريهاى اخلاقى مى‌شود. امام باقر عليه‌السّلام مى‌فرمايد:

«الْكَسَلُ يَضُرُّ بِالدّينِ وَالدُّنْيا»[2] تنبلى به دين و دنياى انسان، ضرر مى‌رساند.

ج- عزّت نفس‌

عزّت و شرافت هر فردى در گرو كار و تلاش اوست. زراره مى‌گويد:

مردى به حضور امام صادق (ع) آمد و عرض كرد: من با دستم نمى‌توانم كارى انجام دهم، ازعهده تجارت هم بر نمى‌آيم. ومحروم ونيازمندم. امام (ع) فرمود:

با سرت باربرى كن تا از مردم بى نياز باشى.[3]

امام رضا (ع) به مصادف مى‌فرمايد:

«اغْدُ الى عِزِّكَ، اعْنِى السُّوقَ»[4] بامداد به سوى عزّتت يعنى بازار بشتاب.

بنابراين كار و كوشش، كه خود ممدوح و پسنديده است، اثر مستقيم بر مسائل مادّى، روحيه واخلاق انسان دارد وهر چه كسب و كار، شريفتر وبا ارزشتر باشد، ارزش اخلاقى فرد را افزون مى‌كند.

آنچه در اين درس آمد، تنها براى يادآورى و اثبات مطلب بود و گرنه تحليل و بررسى آثار كار وتلاش براخلاق فردى يا اجتماعى، مجال بيشترى مى‌طلبد.

[1] - امالى، شيخ طوسى، ج 1، ص 196، داورى قم.

[2] - تحف العقول، ص 219.

[3] - محجّة البيضا، ج 3، ص 143.

[4] - وسائل الشيعه، ج 12، ص 4.