[گر منافق ساخت مسجد توطئه است‌]

353-

اشاره به قصه‌اى است كه مفسرين در ذيل آيه شريفه: وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً (سورة البراءة، آيه 107) نقل كرده‌اند و ما روايت طبرى را كه از جهت كيفيّت نقل با گفته مولانا نزديك‌تر است در اينجا مى‌آوريم:

اقبَلَ رَسُولُ اللَّه 6 يَعنى من تَبُوكَ حَتَّى نَزَلَ بذى اوَانٍ بَلَدٌ بَينَهُ وَ بَينَ المَدينَة سَاعَةً من نَهَارٍ وَ كَانَ اصحَابُ مَسجد الضِّرَار قَد كَانُوا اتَوهُ وَ هُوَ يَتَجَهَّزُ الَى تَبُوكَ فَقَالُوا يَا رَسُولَ اللَّه انَّا قَد بَنَينَا مَسجداً لذي العلَّةَ وَ الحَاجَة وَ اللَّيلَة المَطيرَة وَ اللَّيلَة الشَّاتيَة وَ انَّا نُحبُّ ان تَأتيَنَا فَتُصَلِّىَ لَنَا فيه فَقَالَ انِّى عَلَى جَنَاح سَفَرٍ وَ حَال شُغلٍ او كَمَا قَالَ رَسُولُ اللَّه 6 وَ لَو قَد قَدمنَا اتَينَاكُم ان شَاءَ اللَّهُ فَصَلَّينَا لَكُم فيه‌[1].

تفسير طبرى، ج 11، ص 15 نيز رجوع كنيد به:

(سيره ابن هشام، طبع مصر، ج 4، ص 185 و تاريخ طبرى، طبع مصر، ج 3، ص 147 و تفسير امام فخر، ج 4، ص 740، و تفسير مجمع البيان، طبع تهران، ج 1، ص 483). [ص 76 قصص مثنوى‌]

[1] - رسول خدا6 به قصد تبوك عزيمت كرد. ساعتى از روز را در ذى اوان- محلى بين تبوك و مدينه- گذراند. هنگامى كه آن حضرت آماده رفتن شد عده‌اى كه بانى مسجد ضرار بودند سر رسيدند و به پيامبر گفتند ما براى اين كه بيماران و حاجتمندان( راه دورى در پيش نداشته باشند) و براى شبهاى بارانى و زمستان( نماز گزاران با مشكل رو به رو نشوند) در اين نزديكى، مسجدى ساخته‌ايم و آمده‌ايم از شما دعوت كنيم تا در اينجا نماز بگزارى. پيامبر6 فرمود من اكنون عازم سفرم. هنگام باز گشت ان شاء اللّه نزد شما مى‌آيم.( ولى در باز گشت آيه مربوط به اصحاب مسجد ضرار نازل شد و پيامبر پرده از توطئه آنان برداشت.)