[تا سگت باشد گرسنه رام توست‌]

209-

در مثل است: جَوِّعْ كَلْبَكَ يَتْبَعْكَ. (سگ خويش را گرسنه دار تا دنبال تو بيايد.) سَمِّنْ كَلْبَكَ يَأْكُلْكَ. (سگ خود را سير و فربه كن تا تو را بخورد.) التمثيل و المحاضرة، طبع مصر، ص 354، مجمع الامثال.

كَالْكَلْب انْ جَاعَ لَمْ يَعْدَمْكَ بَصْبَصَةً وَ انْ يَنَلْ شَبْعَةً يَنْبَح منَ الْاشَر[1].

همان مأخذ، ص 356 [ص 1190 شرح مثنوى‌]

[بهترين داروست پرهيز از خوراك‌]

210-

اشاره است بدين روايت:

الْحمْيَةُ رَأْسُ الدَّوَاء وَ الْمَعدَةُ بَيْتُ الدَّاء وَ عَوِّدْ بَدَناً مَا تَعَوَّدَ[2] [1].

سفينه البحار ج 1 ص 345 كه مؤلّف اللؤلؤ المرصوع در باره آن مى‌گويد:

قَالَ الزَّرْكَشيُ لَا اصْلَ لَهُ وَ انَّمَا هُوَ منْ كَلَام بَعْض الْاطبَّاء[3]. اللؤلؤ المرصوع، ص 73 [ص 30 احاديث مثنوى‌]

______________________________ [1] فقه الرضا 7 ص 340 باب 90- باب الطب و مكارم الأخلاق ص 362 في معالجة المريض و سفينة البحار، ج 1، ص 345 و با تفاوت‌هايى اندك نيز نقل شده است:

قَالَ النَّبيّ 6: المَعدَةُ بَيْتُ الدَّاء وَ الْحمْيَةُ رَأْسُ الدَّوَاء وَ أَعْط كُلَّ بَدَنٍ مَا عَوَّدْتَهُ.

(پيامبر اكرم 6 مى‌فرمايد: معده، جايگاه درد است، پرهيز، بهترين دواست، بدن را به آنچه كه عادت داده‌اى عطا كن).

عوالي اللآلي ج 2 ص 30 ح 72.

قَالَ أَميرُ الْمُؤْمنينَ 7 الْمَعدَةُ بَيْتُ الْأَدْوَاء وَ الْحمْيَةُ رَأْسُ الدَّوَاء لَا صحَّةَ مَعَ النَّهَم.

على 7 مى‌فرمايد: معده، جايگاه دردهاست، پرهيز، سرآمد دواهاست و با پرخورى، صحت و سلامتى نيست).

الدعوات ص 77 فصل في خصال يستغنى بها و مستدرك الوسائل ج 16 ص 452 باب 109- باب الحمية للمريض.

عَن النَّبيِّ 6 قَالَ: الْمَعدَةُ بَيْتُ الدَّاء وَ الْحمْيَةُ رَأْسُ الدَّوَاء وَ أَعْط كُلَّ بَدَنٍ مَا عُوِّدَ به.

(پيامبر اكرم 6 مى‌فرمايد: معده، جايگاه درد است، پرهيز، سرآمد دواهاست، بدن را آنچه كه عادت دارد عطا كن).

مستدرك الوسائل ج 16 ص 453 باب 109- باب الحمية للمريض ح 205270.

[1] - مانند سگ است اگر گرسنه بماند همچنان برايت دم مى‌جنباند. اما همين كه سير شد به نشانه نافرمانى پارس مى‌كند.

[2] - پرهيز( از پر خورى) بهترين دواست.( همان طورى كه بر اثر پر خورى) معده جايگاه درد مى‌شود. بدن را به آنچه كه بايد عادت كند عادت ده.

[3] - زركشى گفته است اين حديث اصالت ندارد بلكه سخن يكى از طبيبان است.