انسان هر چه دنبال خواسته‌های دنیایی خود برود اولاً: تمام‌شدنی نیست و ثانیاً: به تمام آن‌ها نمی‌رسد و ثالثاً: رسیدن به آن‌ها سخت‌تر می‌شود و آن‌ها از او دورتر می‌شوند.

منافق و حنظل

امام علی 7: مَثَلُ‌ الْمُنَافِقِ‌ كَالْحَنْظَلَةِ الْخَضِرَةِ أَوْرَاقُهَا الْمُرِّ مَذَاقُهَا؛

مثل منافق مانند میوه حنظل است که‌برگ‌های آن سبز است و طعمش تلخ.[1]

منافق ظاهرش به‌گونه‌ای و باطنش به گونه دیگر است مانند هندوانه ابوجهل است؛ که ظاهرش سبز ولی مزه‌اش تلخ است.

ای‌بسا ریشِ سفید و دل چو قیر ای‌بسا ریشِ سیاه و دل مُنیر[2]

عقل و چراغ

امام علی 7: مَثَلُ‌ الْعَقْلِ‌ فِي‌ الْقَلْبِ‌ كَمَثَلِ‌ السِّرَاجِ فِي وَسَطِ الْبَيْت‌؛

مثل عقل و خرد در قلب همانند چراغ در میان خانه است.[3]

چراغ در وسط خانه همه‌ جای خانه را روشن می‌کند ولی اگر در گوشه‌ای از خانه باشد بعضی از قسمت‌های آن را کاملاً روشن نمی‌کند. استفاده از عقل در هر مسئله موجب می‌شود که انسان همه جوانب و اطراف آن مسئله را به‌طور روشن موردبررسی قرار دهد.

[1]. تصنیف غررالحکم و درر الکلم، ح ۱۰۴۸۱.

[2]. مولوی.

[3]. بِحارالأنوار، ج ۱، ص ۹۹.