استغفار و توبه باعث ریزش گناهان می‌شود؛ و ناگفته پیداست که استغفار چهار مرحله دارد: قلب، زبان، عمل، عدم بازگشت به گناه.

قلبم دیگر نمی‌خواهد گناه کند؛ زبانم به ذکر استغفار و یاد خدا آشنا می‌شود؛ عملم حق‌الناس را جبران می‌کند و دیگر به جاده لرزان گناه برنمی‌گردد.

این درگه ما درگه نومیدی نیست صدبار اگر توبه شکستی باز آ[1]

دین و درخت

رسول خدا 6: إِنَّ مَثَلَ هَذَا الدِّينِ كَمَثَلِ شَجَرَةٍ ثَابِتَةٍ[2] الْإِيمَانُ أَصْلُهَا وَ الصَّلَاةُ عُرُوقُهَا وَ الزَّكَاةُ مَاؤُهَا وَ الصَّوْمُ سَعَفُهَا وَ حُسْنُ الْخُلُقِ وَرَقُهَا وَ الْكَفُّ عَنِ الْمَحَارِمِ ثَمَرُهَا فَلَا تَكْمُلُ شَجَرَةٌ إِلَّا بِالثَّمَرِ كَذَلِكَ الْإِيمَانُ لَا يَكْمُلُ إِلَّا بِالْكَفِّ عَنِ الْمَحَارِم‌؛

مثل اين دين همچون مثل درخت ثابت بوده كه ايمان پايه آن و نماز ريشه‌هايش و زكات آبش و روزه شاخه‌هايش و حُسن خلق برگ‌های آن و خوددارى از محارم ميوه‌اش مى‌باشد و همان‌طوری كه درخت كامل نمى‌شود مگر با ميوه همان‌طور ايمان كامل نمى‌گردد مگر با نگهدارى از محارم.[3]

انسان بی‌ایمان و بی‌عمل همانند درخت خشک و بی ثمره است. انسان باایمان و با عمل همانند درختان سرسبز همیشه پرطراوت و پرثمر است و همواره در حال رشد و شکوفایی است.

[1]. ابوالخیر.

[2]. در برخی نسخه‌ها «نابتة» به معنی رشد، نمو و پرورش است.

[3]. علل الشرایع، ج 1، ص 249.