اسم الکتاب : مفردات نهج البلاغه المؤلف : قرشی، سید علی اکبر الجزء : 1 صفحة : 487
و درباره
بيت الله الحرام فرموده: «و لو اراد سبحانه ان يضع
بيته الحرام و مشاعره العظام بين جنّات و انهار... و روضة خضراء و ارياف محدقة...
لكان قد صغر قدر الجزاء» خ 192، 293، اگر خداوند بيت خويش و مشعرهاى عظيم
را ميان باغات و نهرها و باغ سبز و مكانهاى پر نعمت كه كعبه را در ميان گرفتهاند،
مىگذاشت اندازه پاداش كم مىشد. منظور از «ارياف» زمينهاى سرسبز و پر از نعمت
است.
ريق
- به
فتح اول- حركت و ريختن آب
«راق
الماء ريقا: تردّد و انصبّ»
و نيز به
معنى لمعان آيد:
«راق
الشىء: لمع»
و- به
كسر اول- به معنى آب دهان است، از اين ماده شش مورد در «نهج» آمده است.
در وصف
مردان حق فرموده: است: «و بقى رجال غضّ ابصارهم ذكر
المراجع و اراق دموعهم خوف المحشر» خ 32، 75، و ماند ذكر حال مردانيكه ياد
آخرت چشمشان را بسته و خوف محشر اشكشان را ريخته است. درباره رشوهايكه اشعث بن
قيس آورده بود فرمود: «و اعجب من ذلك طارق طرقنا
بملفوفة فى وعائها و معجونة شنئتها كانّها عجنت بريق حيّة اوقيئها» خ 224،
347، شگفتتر از جريان عقيل آنكه يك نفر شباهنگ پيش ما آمد با حلوائى در ظرفش و با
معجونى كه چنان مكروه داشتم گوئى با آب دهان مار يا با استفراغ آن خمير شده بود.
ريم
مريم
مادر عيسى 7 است كه فقط يكبار در «نهج» آمده است: «و ان شئت قلت فى عيسى بن مريم فلقد كان يتوسّد الحجر و يلبس
الخشن» خ 160، 227 و اگر خواستى عيسى بن مريم را بازگو مىكنى كه به سنگ
تكيه مىكرد و لباس خشن مىپوشيد.
رين
زنگار.
مهر شدن. پليدى در
اساس
اللغته آمده: قسوقى است عارض از گناه كه قلب را مىپوشاند
چهار
مورد از اين كلمه در «نهج» آمده است «و من لجّ و تمادى
فهو الراكس الذى ران الله على قلبه و صارت دائرة السوء على رأسه» نامه 58،
449، و آنكه لجاجت به خرج داد، او همان سرنگون و نگونبخت است كه خدا بر قلبش
زنگار گذاشته و بلا و بدبختى بر سرش گرديده است.
اسم الکتاب : مفردات نهج البلاغه المؤلف : قرشی، سید علی اکبر الجزء : 1 صفحة : 487