1. مكان حادثه اصحاب كهف‌

اين حادثه در كجا رخ داد و نام شهرى كه جوانان از آنجا گريختند و پناهنده غار شدند، چه بود؟ ابن عاشور مى‌نويسد: «نظر معروف اين است كه آن شهر «ابْسُس» از توابع «طَرَسوس»[1] ميان حلب، ارمنستان و انتاكيه است».

وى مى‌افزايد: «اين‌شهر با «افسوس» كه از شهرهاى يونان است وبه‌سبب وجود معبد مشترى در آن، شهرت دارد، تفاوت دارد. نزديكى اين دو نام، برخى مورّخان و مفسران را دچار اشتباه كرده است. شهر افسوس نزديك «مرعش»[2] از شهرهاى ارمنستان‌است‌[3]، اما اپسس (Ephese) همان شهر قديمى «عَرَبْسوس»[4] در «تبادوشيا» است كه ابسُس نيز ناميده مى‌شده است و امروزه به آن «پرپوز» مى‌گويند».[5]

آيا شهر «اپسس» همان صحنه وقوع اين حوادث شگرف بوده است؟ ده غوى اين نظر را با استناد به دلايلى كه از متون به دست آورده، تأييد مى‌كند.

برخى گردشگران گفته‌اند كه آنان در شهر ابسُس غارى ديده‌اند كه در آن سيزده جسد خشكيده وجود داشته است.[6]

ياقوت حموى مى‌نويسد: «ابسُس نام شهرى ويرانه نزديك ابْلُستين از نواحى روم است. گفته مى‌شود كه اصحاب كهف و رقيم از اين شهر بوده‌اند و گفته شده است كه اين شهر دقيانوس است و در آن با وجود ويرانى‌اش، آثار شگفت‌انگيزى يافت مى‌شود».[7]

[1] . شهرى در جنوب بخش آسيايى تركيه است( قيليقيا). پولس در اين شهر زاده شد و مأمون آن را در سال 788 م. فتح كرد و در همانجا نيز به خاك سپرده شده است.

[2] . شهرى در جنوب تركيه، كنار مرزهاى سوريه است.

[3] . التحرير والتنوير، 15/ 21.

[4] . عربسوس شهرى است نزديك مِصْيَصه( شهرى نزديك طرسوس در تركيه كه در ساحل رود جيحون قرار دارد).

[5] . دائرة المعارف الاسلامية، 2/ 242.

[6] . اين مسئله نمى‌تواند دليل محكمى باشد؛ زيرا كشف اجساد خشك شده در غارها، در آن دوران امرى طبيعى و رايج بوده است و تنها اين مورد نبوده، بلكه نمونه‌هاى فراوان ديگرى دارد.

[7] . معجم البلدان، 1/ 73.