مى‌گويند: بى‌ارزش‌تر از تباله در نزد حجّاج ... علتش اين است كه تباله نخستين جايى بود كه حجاج به ولايتمدارى آن منصوب شد و به سوى آن حركت كرد و چون از دور آن را ديد، در نظرش كوچك و بى‌ارزش آمد و از همانجا برگشت و گفت: «ارزش ولايت ندارد.»

(1)

تبوك:

در غزوه تبوك و جيش العسرة از اين مكان نام برده شده است. تبوك در 778 كيلومترى شمال مدينه قرار دارد.

- نقشه مدينه.

(2)

تثليث:

واديى است داراى دهكده‌ها و مزارع، واقع در شرق وادى بيشه. اين هر دو وادى، در شرق طائف هستند.

(3)

تجبار:

جايى است در سرزمين ينبع و در غزوه بدر از آن ياد شده است. طلحه و سعيد بن زيد براى كسب خبر از كاروان قريش، به اين مكان آمدند.

(4)

تجيب:

قبيله‌اى بوده كه در «كسر»، واقع در وسط حضرموت مى‌زيستند. هيأت نمايندگى اين قبيله با صدقات و هداياى قوم خود به خدمت پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله رسيد.

[تخلية السّرب:

به معناى خالى بودن مسير حج، از هر گونه مانع براى زيارت بيت اللّه الحرام است كه يكى از شرايط استطاعت به حساب مى‌آيد.[1]]

(5)

تربان:

(به ضمّ اول و سكون دوم)، واديى است كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله در راه خود به بدر، در آنجا فرود آمد. آگاهان گفته‌اند:

تربان از ريزابه‌هاى وادى ملل است كه از گردنه‌هاى مفرّحات، واقع در بيست و چهار كيلومترى (راه شوسه بدر)، سرچشمه مى‌گيرد و سپس با گذر از جنوب غربى در فرش ملل مى‌ريزد. راه مدينه به بدر از ابتداى اين وادى تا مصبّ آن مى‌گذرد.

(6)

تربه:

(به ضمّ تاء و فتح راء)، در يكى از سريّه‌هاى پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله آمده است كه آن حضرت عمر بن خطاب را به جنگ گسيل داشت و عمر به راه افتاد تا به تربه رسيد.

تربه واديى است از وادى‌هاى شرقى حجاز، داراى آبها و كشتزارها و آباديها. در اين وادى شهر آبادى است كه در دويست كيلومترى شرق طائف‌

______________________________
(1). تاج العروس، ج 3، ص 46، ماده «سرب».

[1] . تاج العروس، ج 3، ص 46، ماده« سرب».