(1)

برثان:

(به فتح باء و سكون راء)، مجد مى‌نويسد: واديى است ميان ملل و اولات الجيش. پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در راه خود به بدر، از اينجا گذشته و در آن فرود آمده است.

سمهودى مى‌نويسد: احتمال دارد شكل تصحيف‌شده «تربان» باشد.

(2)

برزتان:

سمهودى مى‌نويسد: اين دو از منابع درآمد و تأمين هزينه زندگى همسران پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بودند و گمان مى‌كنم همان برزه و بريزه معروف باشند كه در منطقه العاليه هستند و جزو اموال بنى نضير به حساب مى‌آمدند.

(3)

برقاء:

در شعرى از حسان بن ثابت، از اين محل نام برده شده و ناشناخته است.

شايد مكانى در باديه باشد.

(4)

برقه:

جايى است در مدينه و از صدقات پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله بوده كه آن حضرت مقدارى از مخارج خانواده خود را از آن تأمين مى‌كرده است- «صدقات النبى».

(5)

برك:

بر وزن «سدر»، جايى است نزديك مدينه. بعضى گفته‌اند: روبه‌روى شواحط از نواحى مدينه قرار است و داراى گياه و سلم فراوان مى‌باشد و آبهاى زيادى در آن جارى است. به قولى: نقبى بوده به عرض حدود چهار ميل، كه از ينبع به مدينه مى‌رفته و آن را مبرك مى‌گفتند و پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در حق آن دعا كرد. بلادى مى‌نويسد: «مبرك» هنوز هم به همين نام خوانده مى‌شود.

(6)

برك الغماد:

(به كسر و نيز فتح باء و كسر غين و فتح آن، بعضى هم آن را به ضم خوانده‌اند)، (7) «برك» سنگ‌هايى را گويند كه مانند سنگ‌هاى حرّه درشت، ناهموار و عبور از روى آنها دشوار است. درباره «غماد» اختلاف است؛ گفته‌اند: جايى است در پشت مكه از طرف دريا كه مسافت آن تا مكه پنج شب راه است. بعضى گفته‌اند: شهرى است در يمن. ظاهرا جاهاى چندى وجود دارد كه دشوارروى يا دورى و دشوارروى وجه مشترك همه آنهاست؛ زيرا از ابو دردا روايت شده كه گفته است: اگر فهم آيه‌اى از كتاب خدا بر من دشوار گردد و كسى را نيابم كه مشكل آن را برايم بگشايد مگر مردى در برك الغماد،