اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 43
رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله شب هنگام كه مسجد از نمازگزاران
خالى مىشد، در كنار اين ستون، حصيرى مىگسترانيد و بر روى آن به تهجّد و نماز
مىايستاد و به همين مناسبت به ستون تهجّد شهرت يافت. ابن نجّار و مطرى از آن نيز
به «مصلّى النّبىّ صلّى اللّه عليه و آله باللّيل» ياد كردهاند؛ يعنى نمازگاه
شبانه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و در قرون بعدى در آن مكان محرابى بپا كردند.
سلطان
عبد المجيد عثمانى، همزمان با مرمّت و تعمير بناى مسجد، محراب قديمى تهجّد را
تعمير و نماسازى كرد و بر روى آن با خطوط زيبايى، آيهاى از سوره اسراء را كتيبه
كرد: وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَكَ عَسى أَنْ
يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً»؛[1]
پارهاى از شب را به بيدارى و تهجّد سپرى ساز، باشد كه خداوند به مقام پسنديده
(شفاعت) ترا مبعوث گرداند.»[2]
اين
محراب هم اكنون موجود است، ولى در برابرش مانعى گذاشتهاند تا كسى متوجه آن نشود.
6.
استوانه وفود
:
پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در كنار اين ستون، با هيئتهاى ديدار كننده عرب به
گفتگو مىنشسته است. از آنجا كه در عربى به گروههاى اعزامى، وفود گفته مىشود،
ستون ياد شده به اين اسم ناميده شده است.
اين
ستون پشت ستون امير مؤمنان عليه السّلام يا ستون محرس واقع است. نام ديگر آن «ستون
قلاده» است؛ زيرا بزرگان و فضلاى صحابه، اطراف آن مىنشستهاند و همچون قلاده؛
يعنى گردنبند، آن را در ميان مىگرفتهاند.[3]
ولى
نام معروف آن، كه هم اكنون بر آن نوشتهاند: همان «اسطوانة الوفود» يا ستون وفود
است كه موازى ستونهاى محرس و سرير قرار دارد و به ضريح مطهّر پيامبر صلّى اللّه
عليه و آله متّصل مىباشد.
اين
ستون به مجلس قلاده نيز معروف است؛ زيرا كه بزرگان صحابه به هنگام نشستن، چون
قلاده گرد آن حضرت حلقه مىزدند.[4]
7.
استوانه قرعه:
و
آن سوّمين ستون از سوى منبر و مرقد شريف
______________________________
(1). اسراء: 79
(2).
سمهودى، ج 2، ص 450؛ ابن النجّار، ج 76؛ مطرى، ص 33
اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 43