گفته مى‌شد.

به نقل ازرقى، خانه عبد اللّه، پدر بزرگوار پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و زادگاه آن حضرت دقيقا در همان محل ياد شده بوده است.

كسانى كه پيش از تبديل شدن آن به مسجد، در آنجا سكونت داشتند، گفته‌اند: به خدا سوگند تا در آنجا بوديم، مشكلى براى ما پيش نيامد و نيازمند به كسى نشديم و چون آنجا را ترك كرديم، روزگار بر ما سخت گذشت.[1]

فاسى (متوفاى سال 832 هجرى) كه از آن ديدن كرده، نخستين كسى است كه درباره آن سخن گفته است. او مى‌نويسد: ساختمانى است مربع، داراى يك ستون، كه دو طاق بر بالاى آن بنا نهاده‌اند. يك درش از جنوب خانه، روبروى كوه و در ديگر از سمت شرقى آن به خارج گشوده مى‌شود و هشت پنجره در اطراف دارد. اين مسجد داراى محرابى است كه در كنار آن، حفره‌اى چهارگوش به نشانه جايگاه ولادت پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله ايجاد شده است كه هر ضلع آن يك و يك ششم ذراع آهنى است و وسط آن سنگ مرمر سبز رنگى كار گذاشته‌اند كه اطراف آن را نوارى از نقره در بر گفته و مساحت آن سنگ، به ضميمه نقره، به سه وجب مى‌رسد و در اطراف اين جايگاه، نرده‌اى چوبى كشيده شده است.

فاسى آنگاه به بيان طول عرض مسجد و زاويه‌اى كه در جنوب آن قرار دارد، پرداخته و آنگاه مى‌گويد: ازرقى هيچ گونه توضيحى درباره كيفيت ساختمان و مساحت آن نداده است‌[2] و بسيارى از اطلاعات مربوط به آن، از ما مخفى مانده است و دانستنى‌هاى من درباره آن، از سال 567 هجرى آغاز مى‌گردد كه ناصر عباسى آن را تعمير و مرمّت كرد و سپس در سال 666 توسط ملك مظفر، پادشاه يمن و در سال 740 به وسيله نوه او و در سال 758 به دستور امير شيخون- يكى از سران مصر- و در عصر حكومت ملك اشرف شعبان، سلطان مصر؛ يعنى در سال 766 به امر كارگزار دولت او- يلبغا معروف به امير كبير- و در سال 801 يا 802 از

______________________________
(1). تاريخ القويم، ج 1، صص 285 و 286

(2). ازرقى، ج 2، صص 198 و 199؛ فاسى، ج 1، ص 431

[1] . تاريخ القويم، ج 1، صص 285 و 286

[2] . ازرقى، ج 2، صص 198 و 199؛ فاسى، ج 1، ص 431