اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 203
(1)
سوق
النبط:
بازارى
است كه از دوره جاهلى در مدينه منوره وجود داشت و سالى يك بار برپا مىشد. نبط:
واحدش نبطى و نباطى (به تثليث نون) و جمع آن انباط است. نبيط: قومى از عجم بودند
كه در ميان دو عراق (كوفه و بصره، يا عراق عجم و عراق عرب) مىزيستند و علت
نامگذارى آنان به نبط، اين بوده كه مواد قابل استخراج را از دل زمين در مىآوردند.
اين نام بعدها درباره توده عوام و طبقات پست مردم به كار رفت.
عبارت
«كلمة نبطيه» يعنى واژهاى عاميانه، از همين معنا گرفته شده است.
اين
قوم ربطى به دولت معروف انباط ندارند. ظاهرا قوم نبيط به مدينه كالا مىآوردهاند
و مىفروختهاند و به همين دليل اين بازار به آنان نسبت داده شده است. بازار نبط
تا صدر اسلام ادامه داشت؛ دليلش اين است كه در سيره نبوى از آن ياد شده و آمده است
كه آن حضرت بعضى شترهاى خود را از اين بازار مىخريد.
(2)
سوى:
(به
ضمّ اول)، جايى است در بادية السماوه و در عراق، كه خالد بن وليد در مسير خود به
شام از آنجا عبور كرد.
(3)
سويداء:
مصغّر
«سوداء»، جايى است در راه مدينة النبى به شام كه تا مدينه دو شب راه فاصله دارد.
(4)
سويقه:
مصغّر
«ساق» است. مشهورترين سويقهها در تاريخ مدينه سويقة الهاشميين يا سويقه عبد اللّه
بن حسن است كه در پنجاه و يك كيلومترى جنوب غربى مدينه قرار دارد. اين سويقه در
طول تاريخ بارها ساخته و تخريب شده است و امروزه از آثار باستانى است.
(5)
سهام:
(به
فتح اول و دوم)، نام مكانى است در يمامه كه نبرد ميان ثمامة بن أثال و مسيلمه
كذّاب در زمان خلافت ابو بكر، در آنجا رخ داد. در شعرى از ابو سفيان بن حارث، كه
در آن، از پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله معذرت مىخواهد، اين نام ذكر شده است.
(6)
السّيّ:
(به
كسر سين و ياى مشدّد)، سمهودى مىنويسد: جايى است كه با مدينه پنج شب راه فاصله
دارد و در ناحيه «ركبه» است. سريّه شجاع بن وهب اسدى براى سركوب جمعى از قبيله
اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 203