قرار گرفته است.

(1)

سعد:

ياقوت به نقل از ابن كلبى مى‌نويسد:

مالك و ملكان، فرزندان كنانه، در ساحل جده مى‌زيستند و در آن ناحيه بتى داشتند به نام «سعد». اين بت عبارت بود از يك تخته سنگ بلند. روزى مردى از آنان با شتر خود آمد تا آن را وقف آن بت كند و با اين كار شترش را متبرك سازد. وقتى شتر را نزديك بت برد شتر از او رم كرد و گريخت. آن مرد عصبانى شد و سنگى برداشت و به طرف بت پرتاب كرد و اين بيت‌ها را خواند:

«من و شترم پيش سعد آمديم تا ميان ما ارتباط ايجاد كند؛ ولى او ميان ما جدايى افكند، پس ما ديگر از سعد نيستيم.

و آيا جز اين است كه سعد تخته‌سنگى است در صحرايى پهناور و بى‌آب؟ و كسى را به گمراهى و هدايت فرا نمى‌خواند.»

(2)

سعد بن بكر:

تيره‌اى از قبيله عدنانى هوازن است. پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله دوران طفوليت خود را در ميان همين تيره گذراند. اينان هنوز هم در همان زيستگاه‌هاى قديمى خود در «قرن المنازل» و جنوب طائف در «سبل» و «مظلله» به سر مى‌برند.

(3)

سعديه:

- «سقراء».

(4)

سعفات هجر:

جايى است كه براى گوينده آن معلوم بوده است. در سخن عمار بن ياسر رحمه اللّه، آمده است: به خدا قسم اگر ما را با شمشير بزنند؛ چندان كه به سعفات (نخلستان‌هاى) هجر بتارانند، بازخواهم‌گفت: من حق هستم.

(5)

سفوان:

(به فتح اول و دوم)، ابن هشام مى‌نويسد: پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله در غزوه بدر اولى، كه در آن به تعقيب كرز بن جابر فهرى (كه به شتران و گوسفندان مدينه دستبرد زده بود) پرداخت، تا وادى‌اى به نام سفوان، در ناحيه بدر، پيش رفت اما به او دست نيافت و برگشت. بلادى مى‌نويسد: امروزه جايى به نام سفوان نمى‌شناسيم بلكه واديى به نام «سفا» وجود دارد كه در ميانه راه مدينه و بدر واقع است اما با بدر فاصله بسيار دارد.

احتمالا «سفوان» تثنيه «سفا» باشد.