اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 164
كوههاى سرات مشرف بر تهامه و حيره و عراق ساكن بودند و يكى از
دهكدههاى آنان «ثروق» بوده است. هيأت نمايندگى اين قبيله، كه ابو هريره يكى از
آنان بود، در خيبر خدمت پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله رسيدند.
(1)
دومة
الجندل:
(به
ضمّ دال)، دهكدهاى است از توابع جوف در شمال عربستان سعودى، كه در 450 كيلومترى
شمال تيماء واقع شده است. در سيره از اين مكان ياد شده است. (براى ديدن موقعيت آن
به نقشه شماره 16 مراجعه كنيد).
[ابن
فقيه «دومة الجندل» را از توابع مدينه شمرده و به دليل سكونت يكى از فرزندان حضرت
اسماعيل عليه السّلام به نام «دوم» يا «دوماء» در آنجا و ساختن دژى با «جندل» (سنگ
خارا) به اين اسم ناميده شده است.
در
خبر است كه پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله «خالد بن وليد» را از تبوك براى جنگ
با «اكيدر» كه از يهوديان ساكن در آنجا و رئيس دومة الجندل بود، فرستاد و به او
فرمود: به زودى با او در حال شكار ديدار مىكنى. خالد به آنجا رفت و شب هنگام بزى
كوهى به كنار دژ او آمد و شاخهاى خود را بر ديوار دژ ماليد، اكيدر براى شكار آن
بز پايين دژ آمد. در آن هنگام خالد او را به اسارت گرفت.
سپس
پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به شرط پرداخت جزيه، با او پيمان صلح بست و به
نقل ديگرى مسلمان شد و آن حضرت آن مناطق را به وى واگذارد و در اين باره نوشتهاى
به او داد.
بعضى
از راويان اخبار، جريان حكميت ابو موسى و عمرو بن عاص را در اين منطقه مىدانند.
عبد
الرحمن بن ابى ليلى مىگويد:
با
«ابو موسى اشعرى» از دومة الجندل مىگذشتم، ابو موسى به من گفت: حبيبم پيامبر صلّى
اللّه عليه و آله به من فرمود: دو تن از بنى اسرائيل در اينجا حكم ظالمانه صادر
كردند و دو نفر از امّت من نيز در اينجا حكم ظالمانه صادر خواهند كرد. چند روزى
بيش نگذشت كه از ابو موسى و عمرو بن عاص در آنجا آنچنان حكمى كه در تاريخ به ثبت
رسيده صادر شد.
عبد
الرحمن مىگويد: پس از آن با ابو موسى ديدار كردم و گفتم: «قد حدّثتني عن رسول
اللّه صلّى اللّه عليه و آله بما حدّثتنى! فقال: و اللّه المستعان»؛ «تو از پيامبر
اسم الکتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) المؤلف : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي الجزء : 1 صفحة : 164