اينك نمونه‌هايى از گواهى بزرگان اهل سنت در اين زمينه را از نظر مى‌گذرانيم:

1. ابو الحسن على بن اسماعيل اشعرى (رهبر اشاعره) شيعه را كه خود او آنها را روافض ناميده است دو فرقه مى‌داند:

1. دسته‌اى كه ظاهرگرايند؛ اينان كسانى‌اند كه در انديشه‌شان نمى‌توان عمقى جست و در زمينه تفكرات نظرى از توان لازم محرومند،[1] اينان مى‌پندارند قرآن كاستى پذيرفته است و در رأى خود به پاره‌اى از روايات در اين زمينه استناد مى‌كنند كه نزد پژوهشگران محقق از بها و ارزشى برخوردار نيستند. اين دسته نظير همكيشان خود يعنى حشويه از اهل سنت به ظاهر اينگونه روايات دلخوش كرده‌اند. باوجوداين، همين گروه با قوت تمام احتمال وقوع هرگونه افزايشى را در قرآن انكار نموده‌اند و آنرا به ضرورت شريعت جايز نمى‌شمارند، به همين منوال، هرگونه تبديل يا تغيير را در نص موجود قرآن مردود مى‌انگارند؛ جز آنكه مى‌گويند از قرآن بسيار حذف شده است‌[2] و فقط امام قائم مى‌داند آن مقدار چقدر است.

2. اما دسته دوم يعنى محققان و صاحبان انديشه و اجتهاد، كسانى هستند كه اساس شريعت را بر پايه‌هاى عقل و حكمت بنيان نهاده و مبانى عدل را محكم ساخته و مدعى‌اند جريان امامت مى‌بايست پس از پايان پذيرفتن دوره رسالت، همچنان استمرار يابد؛ اينان- در پى همين انديشيدن عقلانى- احتمال هرگونه تغيير يا تبديل يا نقصان يا فزونى و يا جابجايى را با تمام شدت انكار كرده و بر آن، خط

[1] . اينان فرقه‌اى هستند كه از گروه محدثان شيعه، در دوران اخير انشعاب يافته‌اند و نام خود را اخبارى گذاشته‌اند؛ جزائرى چهره شاخص ايشان اين نام را در كتاب« منبع الحياة»( ص 31 چاپ بغداد) بر ايشان نهاده است. بارزترين شاخصه ايشان تحجر و قشرى‌گرى است. اينان مانند حشويه كه از حنابله- چنانكه قاضى عبد الجبار در شرح خود بر اصول پنجگانه معتزله ص 527 گفته است- سر برآورده‌اند، كتب خود را بى‌پروا از منقولات و داستان‌هاى بى‌اساس لبريز ساخته‌اند.

[2] . نخستين كسى كه ادعاى سقوط بسيارى از آيات از قرآن را نمود عبد اللّه بن عمر بود؛ چنانكه مى‌گفت:« مبادا كسى از شما مدعى باشد كه همه قرآن را دريافته است؛ زيرا او چه مى‌داند كه همه قرآن كدام است؟»( الاتقان، ج 3، ص 72)، شايد اين لغزش او در اثر گفتارى باشد كه از سوى پدرش القا شد كه مدعى بود دو سوم قرآن حذف شده است.( الاتقان، ج 1، ص 198) يا طبق نقل ابن شهاب مدعى بود كه با شهادت حافظان قرآن در جنگ يمامه مقدار زيادى از قرآن از دست رفته است( منتخب كنز العمال، حاشيه مسند، ج 2، ص 50)، بنابراين ادعاى از بين رفتن كثيرى از قرآن تهمتى است عليه شيعه كه بر تهمت‌زنندگان شايسته‌تر است.