2 پايه‌هاى نفاق‌

چهار پايه نفاق‌

امير المؤمنين عليه السّلام فرمود: نفاق بر چهار پايه است: هواى نفس و سازشكارى و غضب و طمع.

شعبه‌هاى هواى نفس‌

هواى نفس بر چهار شعبه است: ظلم و دشمنى و شهوت و طغيان.

كسى كه ظلم كند امور پيچيده‌اش زياد مى‌شود و مردم او را رها مى‌كنند و بر عليه او كمك مى‌كنند.

هر كس تجاوز كند مردم از شر او در امان نيستند[1] و قلب او سلامت نمى‌ماند و در شهوات نمى‌تواند نفس خود را كنترل كند.

هر كس نفس خود را در شهوات ملامت نكند در امور خبيث فرو مى‌رود[2].

و هر كس طغيان كند عمدا و بدون دليل گمراه مى‌شود[3].

شعبه‌هاى سازشكارى‌

سازشكارى بر چهار شعبه است: بر مغرور شدن و آرزو و بر حذر بودن و عقب انداختن وعده‌ها.

و اين بدان صورت است كه بر حذر بودن از حق باز مى‌دارد، و عقب انداختن وعده‌ها

[1] در كتاب تحف العقول: از كسى كه به او اطمينان كند خود را در امان نمى‌بيند.

[2] در كتاب تحف العقول: در حسرتها فرو مى‌رود و در آن شناور مى‌شود.

[3] در كتاب تحف العقول: بدون عذر و دليل گمراه مى‌شود.