28 تعداد و كيفيت دو لشكر در جنگ جمل، حضور داوطلبانه لشكر امير المؤمنين عليه السّلام در جمل، سه متخلّف از جنگهاى امير المؤمنين عليه السّلام.

تعداد و كيفيت دو لشكر در جنگ جمل‌

ابان مى‌گويد: از سليم بن قيس شنيدم كه مى‌گفت: روز جنگ جمل با امير المؤمنين عليه السّلام حاضر بودم. لشكر ما دوازده هزار نفر و اصحاب جمل بيش از صد و بيست هزار نفر بودند.

همراه على عليه السّلام حدود چهار هزار نفر از مهاجرين و انصار بودند كه همراه پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در بدر و حديبيّه و ساير جنگهاى آن حضرت حاضر بودند. ساير مردم هم از اهل كوفه بودند، بجز آن دسته از اهل بصره و حجاز كه سابقه هجرت نداشتند و بعد از فتح مكّه مسلمان شده بودند. اكثر چهار هزار نفر هم از انصار بودند.

حضور داوطلبانه لشكر امير المؤمنين عليه السّلام در جمل‌

حضرت احدى از مردم را بر بيعت و بر جنگ مجبور نكرده بود، بلكه آنان را فرا خوانده بود. از اهل بدر صد و هفتاد نفر كه اكثرشان از انصار و از شاهدين احد و حديبيّه بودند شركت كرده بودند و احدى از آنان از شركت در جنگ تخلف نورزيده بود[1].

احدى از مهاجرين و انصار نبود مگر آنكه خواسته‌اش با او بود. او را دوست‌

[1] اين عبارت در« ج» خ ل چنين است: چنين نبود كه على عليه السّلام احدى از مردم را بر بيعت و بر جنگ همراه خود مجبور كند، بلكه آنان را فرا خواند. از اهل بدر صد و هفتاد نفر كه اكثرشان از انصار بودند پذيرفتند و دويست نفر از كسانى كه در جنگ احد شركت كرده بودند، و پانصد نفر از مهاجرين و انصار كه در بيعت شجره و در جنگهاى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله حاضر بودند و بقيه لشكر از اهل كوفه بودند. هر گروهى از مهاجرين و انصار هم كه همراه حضرت نبودند خواسته‌شان با حضرت موافق بود و او را دوست مى‌داشتند و براى پيروزى او دعا مى‌كردند، بجز سه نفر ....