اهل جهنّم از بوى بد عالمى كه علمش را ترك كند در اذيّت خواهند بود.

پشيمان ترين و پر حسرت‌ترين اهل جهنّم كسى است كه بنده‌اى را بسوى خدا دعوت كند و آن بنده قبول نمايد و خدا را اطاعت كند و داخل بهشت شود، در حالى كه دعوت‌كننده از دستور خداوند سرپيچى كند و بخاطر ترك علمش و دنباله روى از هوس و معصيتش نسبت به خداوند داخل آتش شود.

هواى نفس و آرزوى طولانى‌

دو مطلب در كار است: پيروى از هواى نفس و طولانى بودن آرزوها. پيروى از هواى نفس مانع حق مى‌شود و آرزوى طولانى آخرت را به فراموشى مى‌سپارد.

دنيا پشت كرده و مى‌رود و آخرت رو كرده و مى‌آيد، و هر كدام از آنها فرزندانى دارند. اگر مى‌توانيد از فرزندان آخرت باشيد و از فرزندان دنيا نباشيد. امروز عمل است و حساب نيست، و فردا حساب است و عمل نيست.

ابتداى فتنه‌ها

آغاز وقوع فتنه‌ها از هواى نفسهايى است كه پيروى مى‌شود و احكامى است كه بدعت گذارده مى‌شود. در آنها با حكم خدا مخالفت مى‌شود، و افرادى ولايت افرادى را مى‌پذيرند و اشخاصى از اشخاصى تبرّى و بيزارى مى‌جويند.

بدانيد كه اگر حقّ خالص شود در آن اختلافى نخواهد بود، و اگر باطل خالص شود بر صاحب عقلى مخفى نخواهد ماند، ولى قسمتى از حق و قسمتى از باطل گرفته مى‌شود و مخلوط مى‌شوند و ممزوج به هم به حساب مى‌آيند. اينجاست كه شيطان بر اولياء خود مسلّط مى‌شود و آنان كه از جانب ما[1] خوبى در باره آنان مقدّر شده است نجات پيدا مى‌كنند.

من از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله شنيدم كه فرمود: چگونه خواهيد بود هنگامى كه فتنه‌اى شما را

[1]« د»: از جانب خداوند.