طبيعى نيز هست.

آنچه در اينجا مى‌خواهيم بپذيريم اصل اختلافات طبيعى يا شبه طبيعى است كه مجالى براى انكار آن به نظر نمى‌رسد، زيرا به فرض آنكه گفته‌ها و آزمايش‌ها و آمارهاى علمى طرفداران اصل توراث طبيعى را ناتمام بشمريم و در اصالت محيط و برد تاثير آن تا آنجا پيش رويم كه با تصرف در محيط هر موجود مى‌توان كليه خواص و حتى ساختمان طبيعى او را تغيير داد و بنابراين در ساختمان جسمى و روحى يك انسان هيچ عنصر ارثى تغييرناپذير وجود ندارد، باز به دست آوردن چنين تسلط كامل و همه جانبه بر محيط همه افراد بسيار بعيد به نظر مى‌رسد. آيا مى‌شود انسان بر همه اختلافات محيطى تا آن پايه مسلط شود كه بتواند با حفظ محيطهاى گوناگون طبيعت، انسانهاى كاملا يكنواخت و يكسان بپرورد؟

يا كليه اختلافات طبيعى محيطها را از ميان بردارد تا در شرايط مساوى، همه يكسان پرورده شوند؟ با اينكه دليل قاطعى در دست نيست كه بگوئيم تسلط انسان بر طبيعت تا اين پايه ناممكن است، ولى اين تسلط آنقدر رويائى و بعيد به نظر مى‌رسد كه ما در مطالعات اجتماعى خود فعلا ناچاريم لااقل به عنوان يك اصل موضوعى بپذيريم كه اختلاف ميان انسانها فى الجمله ضرورت طبيعى دارد.

از اين گذشته گردش چرخهاى زندگى هرجامعه به هر شكل كه تصور شود، مستلزم آن استكه هر دسته به كار معينى بپردازد. پس ناچار بايد هركس براى كارى كه به عهده خواهد گرفت، تربيت و آماده شود. بنابراين‌