نمى‌كنند؟ پس بنده مى‌گويم: نمى‌دانند! اين رسالت ماست كه بايد به مسلمين جهان بگوييم.[1] 2. پيرامون روايت اللّهُمَّ ارْحَمْ خُلَفائى‌

قال امير المؤمنين (عليه السلام) قال رَسول اللَّه (صلى الله عليه و آله): اللّهُمَّ ارْحَمْ خُلَفائى (ثلاثَ مرّاتٍ) قيل: يا رسول اللَّهِ، و مَن خلفاؤك؟ قالَ: الّذينَ يَأتُونَ مِنْ بَعْدى، يَروُونَ حَدِيثى وَ سُنّتى فَيُعلِّمُونَها الْنّاسَ مِنْ بَعْدى.[2]

امير المؤمنين (عليه السلام) مى‌فرمايد كه رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله) فرمود: «خدايا، جانشينان مرا رحمت كن.» و اين سخن را سه بار تكرار فرمود. پرسيده شد كه اى پيغمبر خدا، جانشينانت چه كسانى هستند. فرمود: «كسانى كه بعد از من مى‌آيند، حديث و سنت مرا نقل مى‌كنند، و آن را پس از من به مردم مى‌آموزند».

بايد ديد فرموده پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله): «اللّهم ارحم خلفائى ... الّذين ياتون من بعدى يروون حديثى و سُنتى»، چه معنايى دارد. در اين صورت، روايت باز راويان حديثى را كه «فقيه» نباشند شامل نمى‌شود. زيرا سنن الهى كه عبارت از تمام احكام است، از باب اينكه به پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله) وارد شده سنن رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله) ناميده مى‌شود. پس، كسى كه مى‌خواهد سنن رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) را نشر دهد بايد تمام احكام الهى را بداند، صحيح را از سقيم تشخيص دهد، اطلاق و تقييد عام و خاص و جمعهاى‌عقلايى را ملتفت باشد، رواياتى را كه در هنگام «تقيه» وارد شده از غير آن تميز بدهد، و موازينى را كه براى آن تعيين كرده‌اند بداند. محدثينى كه به مرتبه اجتهاد نرسيده‌اند و فقط نقل حديث مى‌كنند اين امور را نمى‌دانند، و

[1] - بيانات رهبر معظم انقلاب در جمع علماى شيعه و سنى ايرانشهر 9/ 2/ 1365

[2] - عيون أخبار الرضا( عليه السلام)، ج 2، ص 37