مى سازد و اين همان مطلبى است كه در اين بخش مورد تحقيق و بررسى قرار گرفته و تفاوتهاى اين دو نوع تسلط در بخش ديگر بيان گرديده است و حاشا كه يك فرد، اين دو نوع تسلط را، از يك باب بينديشد و امّا هدف ما از نقل عمليات مرتاضان، تنها براى تقريب ذهن است.[1]

تصرف در طبيعت‌

فلاسفه اسلامى در بخش قواى روحى و نفسانى، پيرامون امكان تصرف در طبيعت بحث‌هاى جالبى دارند كه گوشه‌اى از آن را يادآور مى‌گرديم:

1. «شيخ الرئيس»، فيلسوف بزرگ اسلام مى‌فرمايد:

اگر از عارفى به تو خبرى رسيد كه به نيروى خود مى‌تواند كار كند، يا چيزى را حركت دهد يا خود حركتى كند كه از توانايى ديگران بيرون است، آن را انكار مكن زيرا اگر از طرق طبيعى وارد شوى به اين مقصد مى‌رسى.[2]

[1] - روزنامه كيهان در يكى از شماره‌هاى خود مقاله مبسوطى با عكس و تفصيل پيرامون كارهاى خارق‌العاده گروهى از دروايش چاپ كرده است. كيهان مورخ 16 بهمن 1354 شماره مسلسل 9781.

[2] - اشارات، ج سوم، نمط دهم، ص 397:« اذا بلغك ان عارفا اطاق بقوته فعلا او تحريكا او حركة يخرج عن وسع مثله فلا تتلقّه بكل ذلك الاستنكار، فلقد تجد الى سببه سبيلا فى اعتبارك مذهب الطبيعة».