پيش مى آيد كه يا به همان حرفهايى كه در ذهنها هست اشتباه مى شودو يا نسبت به آنچه كه به عنوان ولايت گفته مى شود احساس بيگانگى مى شود، لذا اين بحث خيلى دشوار و مشكل است. اما من از فضل پروردگار متعال استمداد مى كنم و سعى مى كنم كه بتوانم اين بحث را در ظرف چند روز انشاءالله تمام كنم.

پيغمبر خدا (ص) برا ى چه مى آيد؟ پيغمبر براى به تكامل رساندن انسان مى آيد، براى تخلّق دادن انسانها به اخلاق الله مى آيد، براى كامل كردن و به اتمام رساندن مكارم اخلاق مى آيد و آنچه كه مضمون احاديث است: بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَكَارِمَ الْأَخْلَاق‌[1] پيغمبر براى ساختن انسانها مى آيد، براى به قوام رساندن اين مايه اى كه نامش انسان است مى آيد.

اكنون بايد ديد كه پيغمبر از چه راهى و از چه وسيله اى برا ى ساختن انسان استفاده مى كند و چگونه انسانها را مى سازد آيا مدرسه درست مى كند؟ مكتب فلسفى درست مى كند؟ صومعه و جايگاه عبادت درست ميكند؟ پيغمبر براى ساختن انسان كارخانه انسان سازى درست مى كند پيغمبر ترجيح مى دهد كه ده سال، بيست سال، ديرتر موفق بشود اما آنچه مى سازد يك انسان و دو انسان و بيست انسان نباشد بلكه مى خواهد كارخانه انسان سازى درست كند كه بطور خودكار انسان كامل پيغمبر- پسند تحويل بدهد، پس پيغمبر براى ساختن انسانها و به قوام آوردن مايه انسان، از كارخانه انسان سازى استفاده مى كند، كارخانه انسان سازى چيست؟ كارخانه انسان سازى، جامعه و نظام اسلامى است. آن پيچ و نقطه اساسى توجه و تكيه حرف اينجاست، همه مى گويند پيغمبر مى خواهد انسان بسازد، همه ميگويند پيغمبر براى تعليم و تربيت مى آيد و همه اين را مى فهمند، آنچه كه با دقت بايد فهميد اين است كه پغمبر يكى يكى گوش انسانها را نمى گيرد كه به يك كنج خلوتى ببرد و در گوششان زمزمه‌

[1] - بحار الأنوار، ج 67، ص: 372.